بررسی نقش فرم و فرآیندهای ژیومورفولوژی دامنه های شمالی ارتفاعات کرکس در پراکنش سکونت گاه های انسانی

از ابتدای تاریخ، محیط طبیعی به عنوان عامل تعیین کننده در حیات سکونتگاه های انسانی عمل نموده، به گونه ای که محل استقرار سکونت گاه ها و سایر تاسیسات انسانی، کاملا تحت تاثیر عوامل طبیعی به ویژه ژیومورفولوژی و زمین شناسی قرار گرفته است. مطالعات ژیومورفولوژی با تعیین فرآیندهای حاکم بر منطقه و بررسی تحول لندفرم ها، شرایط محیطی زمان استقرار سکونتگاه ها و نحوه پراکنش آنها را مورد ارزیابی قرار میدهد. از اینرو، اهمیت مطالعات ژیومورفیک در مکان گزینی سکونتگاه های انسانی آشکار میشود. پژوهش حاضر به صورت تحلیلی و با استناد به مطالعات میدانی و منابع کتابخانه ای به بررسی نقش عوامل ژیومورفولوژی در پراکنش کانون های زندگی دامنه های شمالی ارتفاعات کرکس پرداخته است. بدین منظور، ابتدا نقشه ژیومورفولوژی موضوعی منطقه در مقیاس 1:25000 با استفاده از روش تحلیل فرم و فرآیند چشم اندازهای ژیومورفیک تهیه گردید، سپس سکونتگاه های با جمعیت بیش از 100 نفر 74 شهر و روستا با جمعیت 435373 نفر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرآیند یخچالی و لندفرم دره یخچالی مهمترین عوامل در توزیع فضایی سکونتگاه ها میباشند. تمامی سکونتگاه های منطقه در ارتفاعی پایینتر از خط مرز برف دایمی 2500 متر مستقر شدهاند. تعداد 45 نقطه سکونتگاهی شامل 5 شهر و 27 روستا در واحد کوهستان قرار دارند. بنابراین مهمترین واحد ارضی، کوهستان (سطح محدب) میباشد.

Keywords:

فرم , فرآیند , ژیومورفولوژی , سکونت گاه های انسانی , ارتفاعات کرکس