معرفی برخی مدل های شبیه ساز در تحلیل کیفیت آب رودخانه ها

نهرها و رودخانه ها همچون دیگر اکوسیستم ها از پیچیدگی و ظرافت خاصی برخوردارند و به منظور شناخت بهتر آنها و درک ماهیت و گستردگی روابط آن در مجموعه سیمای محیط باید همت گمارد.[20]همچنین عنوان یکی از منابع اصلی تامین آب مطرح می باشند، اما امروزه گذشته از مشکل خشکسالی (کمی)، آلودگی کیفی رودها نیز مزید بر علت شده است تا سیاستمداران در راستای شناخت و حفظ کیفیت رودها به فکر تمهیداتی اجرایی بیافتند. این شناخت مستلزم آشنایی و آگاهی از اجزا تشکیل دهنده اکوسیستم نهر یا رودخانه است که سبب گردیده تا این اکوسیستم واکنش های متفاوتی را در شرایط مختلف از خود نشان دهد .در حقیقت شناخت و بررسی کمی و کیفی منابع آبی یکی از ارکان اساسی برنامه ریزی و اعمال مدیریت بهینه و اولویت بندی در نوع کاربری از این منابع محدود می باشد.[21] برای تعیین واکنش قابل انتظار بر اثر ورود آلاینده ها به منابع آبی، استفاده از مدل های ریاضی امری اجتناب ناپذیر می باشد.این مدلها نه تنها امکان پیش بینی آثار بارگذاری های آتی را فراهم می سازد، بلکه کیفیت آب حاصل از شرایطی که در گذشته پایش نشده (شرایط بحرانی کم آبی) را می توان با استفاده از این ابزار تخمین زد. تخلیه پسابها به منابع پذیرنده در گوشه و کنار دنیا، فجایع زیست محیطی گوناگونی را به وجود آورده است. برای ارزیابی اثرات تخلیه پساب بر روی منبع پذیرنده، لازم است که مطالعات خودپالایی انجام شود. برای تعیین خودپالایی نیاز به یک سری ابزارها مانند مدل های کیفی می باشد تا بتوان در شرایط مختلف، کیفیت آب را پیش بینی کرد. مدل های کامپیوتری به طور گسترده برای مدیریت کیفیت آب رودخانه مورد استفاده قرار می گیرند. کارایی این مدلها در تحقیقات مختلف در ایران از جمله در رودخانه های کارون، زاینده رود و... اثبات شده است. مدل ها قادر به شبیه سازی پارامترهای مختلف در طول رودخانه و در ساعات مختلف شبانه روز می باشد و می تواند به عنوان ابزار مدیریتی قابل اعتماد، مورد استفاده گیرند. برای این منظور این تحقیق به معرفی مدل های شبیه ساز کیفی پرداخته و ویژگی ها و توانمندی های آنها را مورد بررسی و ارزیابی همه جانبه قرار می دهد.

Keywords:

کیفیت آب , مدل سازی , رودخانه