اردشیر یکم

بخش یکم: تاریخ؛ اردشیر، که در زبان فارسی میانه rthńtr (پارتی: rthńtr) هجی می شد، ارتشیر و بعدا اردشیر تلفظ می شده است و از شکل ایرانی باستان Ṛtaxńira که نام دو ساقه ای مصغرش ṛta-xń-ira و صورت کاملش Ṛtaxńθra بوده، اشتیاق یافته است. گزارش های تاریخی گوناگونی پیرامون تولد اردشیر و سال های نخست زندگی وی وجود دارد. بر پایه ی گزارش طبری، اردشیر در خانواده ای اشرافی در دهی بنام طیروده از روستای خیر در حومه ی اصطخر پارس زاده شد؛ پدربزرگش ساسان که نام وی برای دودمان گزیده شد متولی معبد آناهیتا در اصطخر و مادربزرگش رامبهشت از خاندان شاهان محلی بازرنگی بود. پدرش بابک (پابگ) بود؛ پسر ساسان؛ و جانشین اش فرمانروایی مردم . در سنگ نوشته شاپور یکم در کعبه زرتشت، ساسان یک نجیب زاده (و نه پدر بابک) و بابک یک پادشاه نمایانده شده است.