بررسی های ساختار یک برگ قرآن پوست نوشت متعلق به موزه قرآن و کتابت تبریز

قرآنهای سده های اولیه اسلام که به خط کوفی و اکثرا بر روی پوست نگاشته شده اند از برجسته ترین آثار باقیمانده از آن دوران میباشند که در میان ملل مسلمان و حتی غیرمسلمان از اهمیت و ارزش والایی برخوردار بوده و هستند که همین حرمت و تبرک، گاه باعث حفظ و نگهداری و گاهی نیز، درنتیجه ی استفاده ی فراوان، باعث از بین رفتن آنها شده است. اثر موردمطالعه در این پژوهش نیز، یک صفحه قرآن در موزهی قرآن و کتابت شهر تبریز است که با وجود ارزشهای تاریخی آن، تاکنون هیچگونه مطالعه و بررسی آزمایشگاهی در مورد ویژگی های آن ازجمله، شناسایی قدمت و اجزای تشکیل دهنده ی آن صورت نگرفته است. در طی این پژوهش، جهت بررسی اصالت اثر از روش بررسی سطحی به روش بازتاب نگاری فرابنفش، برای تشخیص نوع و جنس سند، از روش طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR)، برای تعیین گونه ی جانوری مورداستفاده از مشاهدات میکروسکوپی به وسیله لوپ دیجیتال و همچنین، مطالعه مقطع عرضی پوست با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و درنهایت، جهت شناسایی مرکب های بهکاررفته، از طیفسنجی پراش پرتوایکس (SEM-EDX) بهره گرفته شده است. نتایج حاصل نشان دادند که بستر این اثر از جنس پوست بوده و پوست مورداستفاده از گونه ی پوست گوسفند است. در مورد مرکب سیاه، با توجه به وجود مس با درصد بالا در ترکیب، استفاده از مرکب مطوس مطرح میشودهمچنین. در مورد مرکب قرمز نیز با توجه به میزان جیوه و سولفور، احتمالا از رنگ شنگرف در این مرکب استفاده شده است. نتایج حاصل از ارزیابی اصالت اثر نیز حاکی از آن است که هیچگونه خطوط پاک شده و یا افزودهشدهای در این اثر مشاهده نمیشود که درنتیجه، میتوان ادعا کرد که اثر عاری از هرگونه جعل در متن و امضا است.

بررسی های ساختار یک برگ قرآن پوست نوشت متعلق به موزه قرآن و کتابت تبریز Keywords:

قرآن پوست نوشت , باستانسنجی , شناسایی مرکب , SEM-EDX , FT-IR , عکاسی ماورای بنفش