جستاری بر تقسیم بندی معنای هویت در معماری معاصر ایران با مقایسه نظریه های مختلف صاحبنظران معماری وشهرسازی

معماری معاصر ایران به فراخور شرایط زمانی ،مکانی وجریانات اجتماعی وفرهنگی ،تأثیرات گوناگونی را به خود دیده است که هرکدام بازتاب شرایط خاص سیاسی ،اجتماعی وفرهنگی دوران خود بوده اند ، در عین حال که نمی توان تغییرات ساختاری متکثر ومتمایز این دوران را برمعماری ایران نادیده گرفت .دگرگونی و تغییرات سریع و فراگیر معماری ایران به گونه ای است که می توان دریافت به یکباره معماری سنتی ایران دستخوش تغییرات گوناگونی می شود وبراثر هجوم مدرنیزاسیون وماشینیزم که ره آورد دوران مدرن به شمار می آیند ،یکباره معماری وشهر سازی را آماج تعاملات وبازخوردهایی ویژه وناموزون قرار میدهد. با آغاز مواجهه با دنیای غرب وپیدایش واژگان دو گانه« سنت» - «مدرنیته » یا «فرنگی» - «ایرانی»،مباحثی در باب هویت ،در باب تاریخ معاصر ایران در حوزه های مختلف و به ویژه معماری زاده وبا گذشت زمان با رویکردهای گوناگون ودربرخی موارد ،متضاد رو به رو شد. انتقال معماری روز اروپا وآمریکای شمالی به کشور هایی مانند ایران ،تبعات وعوارض ناگواری به همراه داشته است .این تهاجم چنان سریع وگسترده بوده که گویی «تیشه به ریشه خورده است «. هر کس به نوعی وبه زبانی نا خشنودی خود را بیان میدارد ،در این میان یکی از داغترین مباحث رایج بین اهل درد وحرفه ،هویت است.در این مقاله برای درک مضمون بحثهای هویت ،از منتخبی از نظرات مطرح شده معماران ،شهرسازان و صاحبنظران به ویژه در سالهای اخیر محور های اصلی زیر استخراج شده است که عبارتند از : واژگانی که از نظر معنایی با هویت همخانواده اند ، مصداقهای بروز بحران هویت (یا بی هویتی)، رابطه هویت با زمان (تعریف نسبت آن با گذشته ،حال و آینده) راهکارهای عملی برای احراز هویت (به ویژه در حوزه معماری وشهر سازی)گزیده ای از آثار معماران ایرانی که هم از اهمیت واعتبار داخلی برخوردار بودند وهم اعتبار خارجی یا قابلیت تعمیم پذیری مناسب وقابل قبولی را دارا بودند انتخاب گردید،همچنین نمونه های موردی از دامنه ای انتخاب شدند که مدارک کافی جهت مطالعه آنها در اختیار باشدوقبلا صاحبنظران مختلف به تحلیل ونقد آنها پرداخته باشند. نقد معماری یکی از وجوه مهم ادبیات معماری است که به شرح ،تفسیر وسنجش اندیشه ها وآثار معماری می پردازدوبخش مهمی از مبانی نظری معماری می باشد،به طوریکه هرگونه نظریه وپژوهش در حوزه های مختلف معماری ،بر پایه نقد معماری به معنای عام آن متکی است.نقد معماری یکی از مباحث مهجور وفراموش شده جامعه ماست ومی توان گفت تا کنون تحقیقات جدی ودر خور در آن انجام نشده است.