به دنبال هویت درمعماری جدید گرجستان (نمونه : تفلیس)

به دنبال الگوی  کمونیستی حاکم بر فضاهای شهری در دوره پیش از استقلال گرجستان، منظر شهری و معماری بناها نیز تحت تاثیر اندیشه های سوسیالیستی قرار گرفت .اگرچه ساختار کلی شهرهای امروز گرجستان چهره کلی همان الگو را دنبال کرده، اما در سال های پس از استقلال و جدایی از بلوک شرق، با افزایش ارتباطات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی با غرب، هم راستا با میل به جهانی شدن و تلاش برای جذب بیشتر گردشگر، این تغییر را شدت بخشیده است. در سال های اخیر، اتخاذ دو رویکرد سنت گرایی و غرب گرایی رویکردهای غالب در معماری و شهرسازی کشور گرجستان هستند. رویکرد اول بازگشت به فرم های سنتی و مولفه های حاکم بر آن است که در معماری، منظر و طراحی شهرها، به ویژه در شهرهای جدید دیده می شود. در این رویکرد، الگوهای کلاسیک غربی با استفاده از مصالح سنگی و جزییات زیاد در نمای بناهایی با کاربری های گوناگون اجرا شده است. رویکرد دوم، ساخت بناهای فرم گرا و استفاده از عناصر شهری مدرن برای ایجاد هویتی نو و جذب گردشگر است. این بناهای دستوری، فارغ از ارزش های زیباشناسانه بومی و بدون توجه به زمینه فرهنگی و اجتماعی، به عنوان کانون توجه بصری در شهرها ی فای  نقش می کنند. هرچند می توان رویکرد سنت گرا در معماری بناها و فضاهای شهری را تلاشی در راستای هویت مند کردن منظر شهرهای منطقه قلمداد کرد، اما این رویکرد در حد تقلید از معماری گذشته غربی و گرته برداری فرمال تقلیل یافته است. رویکرد  دوم نیز با اهداف اقتصادی و رقابت با کشورهای غربی بدون توجه به ویژگی های فرهنگی، عملکردی، جغرافیایی و تاریخی این منطقه، تنها به ایجاد چهره ای آشفته و التقاطی از شهر منجر شده است. فصل مشترک و معضل هر دو رویکرد جاری، بی توجهی به مسیله هویت و ابعاد هویتی معماری آینده قفقاز است. هویت به معنای تداوم یک فرهنگ در طول تاریخ یک ملت، در هر دو رویکرد به فراموشی سپرده شده است؛ در رویکرد اول با نگاه فرمال به سنت و تاریخ و در نگاه دوم با شیفتگی و تقلید محض از معماری غرب. ادامه پیداکردن این روند بدون شک به شهرهای بی هویتی می انجامد که در جستجوی گمشده ای در تاریخ یا نایافته ای در غرب سرگردانند.

Keywords:

معماری جدید گرجستان , سنت گرایی , غرب گرایی , تفلیس