ارزیابی استراتژی های کنترل خطوط مرزی واقع در مناطق حفاظت شده با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره AHP (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده تالاب هامون در محدوده ی مرز ایران و افغانستان)

تالاب ها به عنوان یکی از بارزترین زیبایی های خلقت، مفیدترین و در عین حال بدبیارترین اکوسیستم های طبیعت به شمار می روند، این زیستگاه های حیاتی و متنوع از جمله نظام های حیات بخشی هستند که مطلقا جایگزین ندارند؛ در این میان تالاب بین المللی هامون علاوه بر اینکه یک ثروت ملی به شمار می رود از جایگاه و اهمیت بین المللی ویژه ای برخوردار می باشد. بخشی از این پهنه ی آبی منحصربفرد و بی نظیر در خاک افغانستان قرار دارد. از آنجایی که حفظ خطوط مرزی به حفاظت و دفاع نیاز دارد رویکردهای مدیریت مرز با توجه به شرایط خاص منطقه مورد مطالعه متنوع و پیچیده می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز به شیوه کتابخانه ای، میدانی و سنجش متغیرها بر اساس مصاحبه با خبرگان و صاحب نظران جمع آوری گردیده است و مهمترین عوامل تاثیرگذار ناشی از روش های مختلف کنترل مرز با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه AHP مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات بدست آمده بیانگر درجه اهمیت شاخص های حفظ تنوع زیستی، فرسایش خاک و توسعه صنعت اکوتوریسم به ترتیب با 9/16، 8/16 و 6/15 درصد می باشد و شاخص های تامین امنیت، قاچاق مواد مخدر، اسلحه و سوخت، جلوگیری از ورود سیلاب و رونق تجارت از درجه اهمیت های بعدی برخوردار بودند. از میان گزینه های مورد بررسی جهت کنترل خطوط مرزی استقرار سامانه های پیشرفته، نصب تجهیزات الکترونیکی و اپتیکی، احداث دایک و خاکریز و نصب سیم خاردار و صفحات مشبک با 6/36، 3/23، 6/21 و 5/18 درصد به ترتیب اولویت های اول تا چهارم جهت حفظ خطوط مرزی در منطقه مورد مطالعه می باشند.

Keywords:

مدیریت مرز , تالاب هامون , تحلیل سلسله مراتبی(AHP).