بررسی برخی از عوامل اقلیمی، تغذیه گیاهی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر عارضه خشکیدگی خوشه خرما بعنوان یک عامل محدود کننده تولید خرما

خشکیدگی خوشه خرما یا پژمردگی عارضه‌ای است که برای اولین بار در سال 1368 از کهنوج و رودبار جنوب گزارش شد. میزان خسارت ناشی از این عارضه در منطقه جیرفت در سال 1380 به حداکثر خود یعنی در حدود 25 هزار تن از محصول خرما بوده که این خسارت بیش از 62 میلیارد ریال می‌باشد. این عارضه زمانی حادث می‌گردد که گیاه درگیر یک تنش شدید و ناگهانی محیطی ناشی از بالا رفتن درجه حرارت همراه با وزش بادهای گرم و نیز استرس‌های کم‌آبی می‌گردد. گیاه در مقابل این تنش مقاومت ندارد و حساس‌ترین قسمت آن در درختان خرما در چنین شرایطی میوه است آسیب می‌بیند. میوه در مرحله خارک به حداکثر شد حجمی خود رسیده و دارای حداکثر میزان رطوبت است که در درجه حرارت بالا و عوامل تشدید کننده اثر آن، آب میوه خارج شده و باعث چروکیدگی میوه می‌گردد. نتایج بررسی‌های علمی و مشاهدات در مورد عارضه خشکیدگی خوشه خرما از مشاهدات و بررسی‌های علمی در مورد عارضه خشکیدگی خوشه خرما که در مناطع مختلف جیرفت، کهنوج و بم و حتی سایر نقاط کشور و در نخلستان‌های مختلف صورت گرفت می‌توان نتایج زیر را بیان کرد: 1- وزش بادهای گرم عارضه را تشدید می‌نماید. 2- محل‌های بلندتر کمتر دچار عارضه می‌گردند. 3- در ارتفاعات که درجه حرارت کمتر است عارضه کمتر است. 4- در خاک‌های شور عارضه شدیدتر است. 5- باغاتی که فاقد پوشش گیاهی هستند بیشتر عارضه خشکیدگی را دارند. 6- در خاک‌های سبک و بخصوص خاک‌های سبکی که در سطح خود دارای لایه سنگ فرش (سنگلاخی) هستند عارضه شدید است. 7- این عارضه بر اثر کاهش یا قطع آب به میوه در مرحله خارک به رطب و از دست رفتن آب ان بواسطه تبخیر شدید بوجود می‌آید. 8- عارضه خشکیدگی خوشه خرما تقریباً در تمام نقاط خرماخیز کشور شایع شده است که این دامنه وسیع عارضه، بیشتر بعلت دما مناطق گرمسیری کشور است تا مسائل تغذیه یا بیماری.