نسل جدید موافقتنامه های بین المللی؛ برجام

چکیده در بررسی برجام از منظر بین­المللی، طرح این پرسش که آیا برجام معاهده است یا موافقتنامه ای سیاسی، سوالی غیر دقیق و گمراه کننده است. چرا که چنین رویکردی بازخورد نگاه طبقه­بندی محور نظام­های داخلی به موافقتنامه­های بین­المللی است. لذا آغاز بررسی مقاله حاضر، چگونگی و نحوه­ تنظیم متغیرهای یک توافق بین­المللی برای حصول آثار و نتایج مدنظر مذاکره­کنندگان آن است. به دلیل استفاده­ تنظیم­کنندگان برجام از مجموعه­ای از متغیرهای مدل­سازی­شده­ ویژه، این توافق در شان بین­المللی خود از حیث شکل، اجرا، مکانیسم حل و فصل و شروط خروج، به مراتب اجرائی­تر و قوی­تر از یک معاهده تنظیم شده است و از حیث محتوا نیز، از سازمانی جهت اجرای بلندمدت تعهدات خود برخوردار است و اگرچه در حال حاضر درخصوص قابلیت رسیدگی قضایی برجام نمی­توان اظهار نظر قطعی به عمل آورد، با این وجود رویه­ قضایی بین­المللی موید وجود قابلیت قضایی برجام است. لذا بنظر می­رسد مدل انعقاد موافقتنامه­های بین­المللی از جمله برجام در حال تحول از مدل­های قدیمی به سمت اشکال جدیدتری هستند که تمرکز و ثقل آنها بر جنبه­های اجرائی و کارآمدی آنها است.

Keywords:

برجام , موافقتنامه بین المللی , کارآمدی , مکانیسم اجراء , پایبندی