تحلیل متن شناختی سوره لقمان براساس نظریه کنش گفتار سرل

بررسی کنش های گفتار در متون مذهبی، یکی از راه های درک و شناخت لایه های پنهان وتاثیر موردنظر مبدا کلام است، نوشتار حاضر درحوزه کاربردشناسی زبان وتحلیل گفتمان درنظر دارد به مطالعه و بررسی کنش های گفتاری سوره لقمان بپردازد. این پژوهش بر روی سوره لقمان بابررسی اجمالی تفاسیر صورت گرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیل محتوا است و واحد تحلیل، می تواند شامل یک جمله، یک کلمه یا چند جمله باشدکه یک کنش را برسانند.ابتدا هر آیه به پاره گفتار تقسیم شده و سپس نوع کنش هر پاره گفتار مشخص گردیده است. پس از تجزیه و تحلیل داده ها و بر اساس نتایج حاصله مشخص شد که از مجموع 107 کنش به کار رفته در این سوره ،کنش ترغیبی باتعداد61 مورد،کنش اظهاری با23مورد و کنش عاطفی با22 مورد بیشترین میزان کنش را در این سوره دارند و کنش تعهدی با تعداد1مورد کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. تعداد زیاد کنش ترغیبی و اظهاری با توجه به مباحث مطرح شده در این سوره کاملا قابل توجیه است؛ زیرا تبیین و دعوت مخاطب به مسایل اصلی اعتقادی مانند توحید و معاد بیشتر در قالب کنش اظهاری و ترغیبی اثربخش است و بیان این مسائل کمتر رنگ و بوی عاطفی را می پذیرد. همچنین در این بررسی نشان داده شده است که پاره گفتارهای این سوره نه تنها کنش های متفاوتی دارند بلکه برخی از پاره گفتارها بیش از یک کنش دارند، ضمنا کنش اعلامی دراین سوره استفاده نشده؛ زیرا این نوع کنش ها بیشتر درموقعیت های رسمی مانند جلسه ی دادگاه استفاده می شود

Keywords:

قرآن , سوره لقمان , متن شناختی , تحلیل گفتار , سرل