مطالعه تطبیقی رویکرد کالبدی- فضایی و سیاست های مرتبط با آن در برنامه های توسعه روستایی طی دو دهه ی اخیر (مورد: شهرستان قائم شهر، مازندران)

پرداختن به مقوله ی توسعه ی روستایی به مثابه فرآیندی است که باید وضعیت جوامع روستایی را در همه ابعاد محیطی- اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی، نهادی- مدیریتی و کالبدی- فضایی ارتقاء داده و در تعامل با مناطق شهری و بخش های دیگر، امکان دستیابی به تعادل های ناحیه ای، منطقه ای و ملی را فراهم سازد. چراکه جمعیت روستاهای ایران حدود 30 درصد از کل جمعیت کشور را شامل می شود، لذا هرگونه تحرک اقتصادی و اجتماعی آنان در سطوح ملی، منطقه ای و ناحیه ای بر بسیاری از موضوعات تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین با توجه به اهمیت توسعه ی روستایی در مقیاس کلان، تحقیق حاضر در مقیاس خرد به منظور تعیین نقش و تاثیر سیاست های دولت طی دو دهه­ی اخیر در توسعه ی روستایی در روستاهای واقع در شهرستان قائم شهر با رویکرد کالبدی- فضایی انجام شده است. بطورکلی، مطالعه ی مقایسه­ای نقش آثار و عملکردهای رویکرد کالبدی- فضایی در برنامه­های توسعه در روستا می­باشد. تحقیق حاضر، از لحاظ هدف؛ کاربردی، از نظر ماهیت و روش شناسی؛ توصیفی و تحلیلی است. مساله ی اصلی این است که مشخص شود دولت در زمینه­ی رویکرد کالبدی- فضایی چه سیاست هایی در مقیاس ملی، منطقه ای و ناحیه­ای و در جهت توسعه ی روستایی طی دو دهه­ی اخیر (برنامه­های دوم تا پنجم توسعه) داشته است و تعیین شود که این رویکردکالبدی- فضایی و سیاست های مرتبط با آن چه آثار و پیامدهایی بر روی روستاها داشته و در نهایت به ارائه ی راهکارها در جهت بهبود وضعیت روستا و توسعه ی روستایی پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که در برنامه ی پنجم در مقایسه با سایر برنامه­ها در زمینه­ی کالبدی- فضایی؛ سیاست هایی نظیر؛ مقاوم سازی، بهسازی و طرح هادی روستایی موفق عمل کرده است.

Keywords:

روستا , برنامه , توسعه روستایی , رویکرد کالبدی- فضایی , سیاست ها و شهرستان قائم شهر