بازتاب هندسه و ریاضی در سازه های آبی با تمرکز بر ساختار فواره در آثار معماری سنتی ایران، مطالعه موردی با؛ فین کاشان

پتانسیل های زیادی در نحوه ساختاردهی و توسعه شهر برای دستیابی به توسعه پایدار وجود داشته و تحقق این پتانسیل ها در گروی شناخت بهتر نحوه انجام آن است. در اقلیم نیمه خشک ایران همواره آب عامل محدود کننده تولید و معیشت انسان بوده است. از این جهت خلاقانه ترین طراحی ها در معماری سنتی در زمینه آب بوده است. هندسه و ریاضیات توسط دانشمندان و معماران ایرانی در عهد باستان و در دوران شکوفائی اسلام در عرصه معماری آب، در سازه های آبی نمود داشته است. بنوموسی و الجزری مبتکر انواع دستگاه های مکانیکی شامل فواره های اتوماتیک، ساعت ها، ربات ها و ... هستند. در این پژوهش به بررسی دو نمونه از فواره های اتوماتیک بنوموسی و الجزری، و فن حضور آب در فواره حوض های فین می پردازیم. موضوع اصلی تبیین نقش ریاضی دانان در معماری با تاکید بر سیستم فواره ها و نظام آبیاری سنتی، در مطالعه فواره ها در باغ فین کاشان است. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش کتابخانه ای و تحلیلی، علاوه بر بررسی ساختار و سازه ی فواره، به تحلیل هیدرولیکی آن با استفاده از قوانین و دانش امروزی نیز پرداخته و از دیدگاه مهندسی هیدرولیک، این سازه آبی سنتی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. نتایج نشان می دهد که چگونه با محاسبات دقیق طول، قطر، ارتفاع لوله و فاصله، حتی بدون نیاز به هیچ کدام از امکانات کنونی، چنین فواره های موزون و زیبائی را در باغ فنی به نمایش گذاشته اند.

Keywords:

معماری , بنوموسی , الجزری , فواره , باغ فین کاشان