خوانش اعتقادات پیشازرتشتی در آثار تدفینی اقوام سیلک کاشان در عصر آهن

آریایی ها در آغاز هزاره اول پیش از میلاد به سرزمینهای آباد فلات ایران آمدند و با بومیان در آمیختند. این همزیستی به فرهنگ جدیدی انجامید که ادغامی از اعتقادات مهاجران و اقوام بومی بود. پدید آمدن معماری جدید و گورستان در خارج از شهر و اجرای نقوش مفصل روی سفالینه ها گوشهای از این تحولات در سیلک کاشان است. در گورستان ب تپه سیلک، علاوه بر وسایل شخصی متوفی که به صورت جنینی دفن شده بود، سفالینه های شکم دار با لوله های بلند شبیه منقار پرندگان نیز یافت شده است. این سفالینه ها در دوره های قبل نیز ساخته می شد ولی نقوش پرکار آن، منحصر به همین دوره است. نقوش اسب بالدار یا گاو بالدار، نمادهای جدیدی هستند که پیش از آن در این منطقه رایج نبود. هدف این مقاله بر این است که با تحلیل نقوش سفالینه های سیلک، سنگ نوشته ها و متون اوستایی، به نشانه های حضور کیش های پیشازرتشتی در این منطقه رسیده و آنها را شناسایی و معرفی کند. روش تحقیق این پژوهش تاریخی- تحلیلی است و مطالب آن به صورت مطالعه کتابخانه ای گردآوری شده است. شیوه خاکسپاری اقوام سیلک، حاکی از آن است که این اقوام به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند. نقش چلیپا در لابلای دوایر دور لوله سفالینه ها، نمادی از آن است که برای گردونه زندگی پایانی نیست. خورشید، متوفی را با مرکب های بالداری همچون پرندگان، گاو، اسب و حتی قوچ بالدار از دنیای تاریک مرگ عبور می دهد. روح بالدار نشانه حیات پس از مرگ است. با طلوع خورشید، فرد به سان جنینی در شکم مادر دوباره متولد می شود. در گورهای قبرستان ب تپه سیلک کاشان، نشانه هایی از مراسم تدهین و جرعه فشانی نیز به دست آمده که در دوره های بعدی بخشی از مراسم آیینی دیگر ادیان شد

Keywords:

اعتقادات پیشاز رتشتی , ظروف تدفینی لوله منقاری , تدهین , جرعه فشانی , سیلک