بررسی مستند و آسیب نگاری آرایه ها و تزیینات گچبری محراب کوچک مسجد جامع فرومد جهت ارایه ی طرح مرمتی نقوش تخریب

مسجد جامع فرومد در میانه ی راه شاهرود به سبزوار یکی از مهم ترین مساجد دارای ویژگی های معماری و ارایه های سبک خراسانی می باشد. این بنا دارای دو محراب گچبری است که یکی از آنها (محراب اصلی) در انتهای ایوان جنوبی (سال ساخت 720 هجری قمری) و دیگری در یکی از درگاه های ارتباطی قدیمی (سمت چپ) پنهان بوده که در نتیجه کارهای مرمتی کشف گردیده است. محراب کوچک با ارتفاعی حدود امتر و 30 سانتی متر و عرض 90 سانتی متر دچار آسیب های فراوان و کمبودهایی در نقوش و کتیبه را بوده است. مستند نگاری تزیینات و آسیب نگاری محراب جهت باز شناخت قسمت های تخریب شده و ارایه ی پیش طرح مرمتی تزئینات تخریب شده از اهداف مهم این پژوهش می باشد. جزییات تکنیک های گچبری، دسته بندی نقوش و نیز شناسایی خط بکار برده شده در این محراب مورد پژوهش قرار گرفت. مستند نگاری آرایه ها و تزیینات گچبری محراب بر پایه ی شناسایی و بازطراحی قسمت های تخریب شده ی نقوش هندسی، قوس و نقوش گیاهی بکار رفته در محراب به کمک گراف برداری و تحلیل نرم افزاری راینو، تطبیق با دیگر منابع و کتب علمی بصورت میدانی و کتابخانه ای بوده است. آنالیز فنی تزیینات محراب، نمایانگر بکارگیری قوس هشت او پنج، همچنین نقوش گردون شامل اسلیمی و ختایی، چهار حاشیه می باریک تزئینی، و خط کوفی در نگارش کتیبه ی با سوره ی اخلاص می باشد. ارایه ی روش طراحی حروف قسمت های کمبود کتیبه بر اساس الگو برداری از کلمات مسالم، باز آفرینی دیگر نقوش و قسمت کمبود قوس محراب از نتایج حاصله ی این پژوهش می باشد.

Keywords:

مستندنگاری , آسیب نگاری , محراب , مسجد جامع فرومد