برنامه ریزی فضای مراکز آموزشی با توجه به تغییر ساختار جمعیت در ایران مبتنی بر رویکرد پویایی شناسی سیستمها

تعلیم و تربیت یکی از نهادهای اصلی جامعه است که به تامین نیروی انسانی مفید و موثر برای آینده میپردازد. رسیدن به اهداف پیشرفت و توسعه، بدون داشتن یک آموزشوپرورش موفق و کارا نشدنی است. در هر نظام آموزشی عوامل زیادی در میزان رشد دانش آموزان موثر است اما اولین گام برای اجرای برنامه های آموزشی و پرورشی، داشتن فضای مناسب و کافی است. هم اکنون در رابطه با کمبود منابع آموزشی مشکلات بسیاری در کشور وجود دارد. با توجه به اهداف تعیین شده مرتبط با انسداد مبادی بیسوادی و افزایش هر چه بیشتر پوشش تحصیلی در اسناد چشمانداز کشور، لازم است برای تامین منابع آموزشی با توجه به تغییرات جمعیت دانش آموزی برنامه ریزی نمود. در این پژوهش به پیشبینی جمعیت دانش آموزان مقطع ابتدایی و متوسطه اول با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم پرداخته شده است. شبیه سازی از سال پایه 1395 تا 1420 انجام شده است. سپس با توجه به تغییرات جمعیت شاگردان در سالهای پیش رو سیاستهای مختلف مرتبط با بودجه ی تخصیص یافته به سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج شبیه سازی گویای آن است که جمعیت دانش آموزان کشور در سالهای پیش رو افزایش خواهد یافت و پس از گذراندن بیشینه خود در دهه 1400، چنانچه رفتار باروری مطابق حال حاضر پیش برود، سیر نزولی خواهد داشت. چنانچه بودجه اختصاص یافته به ساخت مداس کشور رقمی مطابق با مقدار اعلام شده برای سال 1398 داشته باشد، سرانه مساحت آموزشی نه تنها بهبود نیافته که مقدار آن کاهش خواهد یافت. چنانچه این بودجه دوبرابر مقدار فعلی گردد، در سالهای آینده کمتر از 1متر مربع از سرانه کاسته خواهد شد و مجددا به مقدار فعلی برمیگردد و در نهایت در سناریوی بودجه سه برابری، این مساحت کاهشی کمتر از نیم متر مربع خواهد داشت و پس از 5 سال، سرانه مساحت آموزشی رو به بهبود خواهد رفت.

Keywords:

جمعیت دانش آموزی , سرانه فضای آموزشی , بودجه ساخت مدارس , پویایی شناسی سیستم , زنجیره سنی.