بررسی اثر رطوبت خاک، تعداد تردد و سعت تراکتور بر تراکم پذیری خاک های شمال شرق ایران

خاک های زراعی می توانند تحت تاثیر عوامل مختلف به خصوص در وضعیت رطوبتی نامناسب به تدریج متراکم شوند. تراکم خاک های کشاورزی در سال های اخیر با توجه به افزایش اندازه تراکتورها و تردد آنها در زمین های کشاورزی یکی از مشکلات اصلی کشاورزان و از عوامل مهم کاهش عملکرد محصول در برخی از مناطق می باشد. در این تحقیق، به منظور بررسی اثرات تراکتورهای غالب ایران (تراکتور مسی فرگوسن مدل 285) بر تراکم خاک، اثرات تردد تراکتور ( در دو سطح یک و سه بار عبور) در رطوبت های مختلف خاک ( سه سطح حد خمیری، 0/8 حد خمیری و 0/6 خمیری ) با دو سرعت پیشروی کم و متوسط در مزرعه آموزشکده کشاورزی نیشابور با اندازه گیری شاخص های تراکم شامل چگالی مخصوص ظاهری و شاخص مخروطی در تابستان سال 1396 بررسی شد. آزمایشات بصورت طرح فاکتوریل با یک عامل اصلی و سه بار تکرار انجام شد. نتایج در سه عمق مختلف 10-0، 20-10 و 30-20 سانتی متر تجزیه و تحلیل گردید. بررسی نتایج نشان می دهد که تیمارهای رطوبت خاک و تعداد دفعات عبور تراکتور در عمق های اول و دوم در سطح 5% اختلاف معنی داری بر مقدار شاخص مخروطی ایجاد کرده است. ولی برای عمق سوم اثری نداشته است. همچنین تیمار رطوبت در سطح 5% فقط در عمق دوم اثر معنی داری بر مقدار چگالی مخصوص ظاهری داشته است. همچنین نتایج نشان می دهد که بیشترین افزایش تراکم در عمق 15-10 سانتی متر اتفاق می افتد و در عمق های پایین تر از 20 سانتی متر به دلیل سبک بودن تراکتور، تغیرات معنی داری در مقدار تراکم ایجاد نشده است. بنابراین مسئله تشکیل لایه سخت شده زیرین برای کار با این نوع تراکتور در شرایط آزمایش شده وجود ندارد. نتایج نشان می دهد که خاک در رطوبت حد خمیری بیشترین واکنش را نسبت به تراکم نشان می دهد، بنابراین باید از تردد تراکتور در این محدوده رطوبتی جلوگیری شود.

Keywords:

رطوبت خاک , تراکم , خاک ورزی , شاخص مخروطی , چگالی مخصوص ظاهری