بررسی تطبیقی تاویلات قرآنی در آثار ناصر خسرو و شمس تبریزی

قرآن کریم از آن هنگام که از طرف حضرت باری بر قلب رسول خویش نازل گردید، به دلیل ساخت زبانی، بافتمعنایی و ویژگی های بلاغی بی مانندش مورد توجه مخاطبان قرار گرفت؛ به گونه ای که حتی سوالات متعددی رابرای اصحاب پیامبر اکرم (ص) به وجود می آورد و آن حضرت به فراخور درک و آگاهیشان به رموز معنایی پاره ایاز آیات اشاره می کردند. بنابراین، می توان گفت تفسیر قرآن از بدو نزول آیات آغاز گردید و رویکردهای متفاوتی درتفسیر قرآن در میان مسلمانان به وجود آمد و مفسران اسلامی در هر یک از حوزه ها، آثار پرشمار و ارزشمندی خلقکردند. تاویل های عارفانه نیز در کنار سایر تاویل ها از قرون اولیه مورد اهتمام قرار گرفت و آثار مدونی در این زمنیهنگاشته شد. شمس الدین محمد تبریزی در تنها اثر خویش؛ یعنی مقالات نظریه های جالب تفسیری و تاویلات بدیعی از پاره ای از آیات قرآن دارد و خود ادعا می کند از هیچ مفسر پیش از خود تاثیر نپذیرفته است؛ همچنین با بررسی آثار ناصر خسرو (جامع الحکمتین، خوان الاخوان و زاد المسافرین و ...) در می یابیم این شاعر نیز تاویل گرایی گسترده ای را در پیش گرفته است. در این پژوهش ابتدا به بررسی دیدگاه ناصرخسرو و شمس تبریزی در بابتاویل پرداخته می شود، سپس به نمونه هایی از تاویلات ایشان از قرآن کریم پرداخته می شود.

Keywords:

قرآن , تاویل , هرمنوتیک , ناصر خسرو , شمس تبریزی