تلفیق داده های توپوگرافی و ویژگی های خاک برای پیش بینی مکانی پارامترهای مدل منحنی انقباض خاک

این پژوهش به منظور بررسی تغییرات مکانی پارامترهای مدل منحنی انقباض خاک در بخشی از اراضی کوهرنگ استان چهار محال و بختیاری انجام گرفت. بدین منظور 99 نقطه در منطقه انتخاب و نمونه های کلوخه از لایه 10-0 سانتی متری برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. منحنی انقباض خاک با پوشش دادن کلوخه ها با رزین اکریلیکی (اندکی تراوا به بخار آب و ناتراوا به آب مایع) بر اساس قانون ارشمیدس اندازه گیری شد. سپس با ترسیم مقادیر نسبت پوکی (e) در برابر نسبت حجم آب (ϑ)، منحنی انقباض خاک رسم شده و مدل پنگ و هورن (2005) بر آن برازش داده شد و پارامترهای مدل شامل er، es، α، m و n برای هر نمونه خاک بهینه گردید. ساختار مکانی پارامترهای مدل به کمک شاخص موران-I تعیین گردید. مقایسه روش های کریجینگ معمولی (OK) و رگرسیون-کریجینگ (RK) نشان داد که در مورد تخمین مکانی پارامترهای er، es و α روش RK بر روش OK برتری داشت، ولی در مورد دو پارامتر n و m مدل RK نتوانست موفق تر عمل نماید. عدم موفقیت روش RK در مورد دو پارامتر n و m عمدتا ناشی از ضریب تبیین کم روابط رگرسیونی چندمتغیره بین پارامترهای مورد بررسی با ویژگی های کمکی خاک و توپوگرافی می باشد. این پژوهش نشان داد که پارامترهای مدل انقباض خاک در منطقه مورد بررسی دارای وابستگی مکانی هستند و دانسته های مکانی ارائه شده می تواند در راستای نمونه برداری های بعدی جهت مدل سازی انقباض پذیری خاک ها، و هم چنین مدیریت دقیق مکانی کاربردهای مهندسی و زیرساخت های کشاورزی و خاک ورزی در سطح منطقه مورد بررسی به کار گرفته شود.

Keywords:

پارامترهای منحنی انقباض خاک , مدل پنگ و هورن (2005) , تغییرات مکانی , رگرسیون-کریجینگ , شاخص موران-I