تحلیل نظام مراقبت بیماریهای واگیر در جمهوری اسلامی ایران

زمینه و هدف: امروزه اهمیت بیماریهای واگیر نه تنها کم نشده بلکه با نوپدیدی و باپدیدی بیماریها نیازمند یک نظام مراقبت دقیق تر برای شناسایی و کنترل بیماریهای واگیر هستیم. این پژوهش قصد دارد با استفاده از یک مطالعه کیفی- کمی(ترکیبی) نظام مراقبت از بیماریهای واگیر در جمهوری اسلامی ایران تحلیل نماید. مواد و روشها: ترکیب از روشهای کیفی و کمی برای انجام این پژوهش به کار گرفته شد. در فاز کیفی 47 مصاحبه عمیق و 3 بحث گروهی متمرکز با کارکنان نظام مراقبت بیماریهای واگیر و سازمانهای درگیر انجام گرفت. مصاحبه ها به مدت 6 ماه به طول انجامید. بعد از پیاده سازی داده ها با استفاده از روش آنالیز محتوی استقرائی و روش چهارچوب مفهومی دسته بندی شد. در فاز کمی به صورت پیمایش انجام گرفت. نمونه پژوهش شامل 426 نفر از مدیران و کارکنان نظام مراقبت از بیمارهای واگیر بودند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. از روشهای آماری توصیفی، همبستگی پیرسون، و آنالیز واریانس یک طرفه جهت تحلیل داده ها با کمک از بسته نرم افزاری SPSS16 استفاده شده است. یافته ها: نتایج مطالعه کیفی در سه بخش چالشها، نقاط قوت و راهکارها دسته بندی شدند. نظام مراقبت با چالشهایی در حوزه تولیت، گزارشدهی و گزارشگیری، تجزیه و تحلیل اطلاعات، سامانه های اطلاعاتی و مداخله مواجه است. زیرساختها و شاکله خوب نظام مراقبت، حمایتهای فنی مرکز مدیریت بیماریها، موفقیت های نظام مراقبت و سامانه های الکترونیکی مناسب از نقاط قوت نظام مراقبت بیماریها بودند .نتایج مطالعه کمی نشان داد که بعد تولیت نظام مراقبت بیماریهای واگیر از دیدگاه پاسخگویان با میانگین 34/4 (SD=±15) نامطلوب بود که مهمترین دلایل آن را عدم توجه به برخی بیماری های واگیر به عنوان یک مقوله امنیت سلامت (ملی) و در مقابل توجه به بار بیماری آنها، و ضعف در قوانین و مقررات تنظیمی (تاثیر نظام مراقبت در اعتباربخشی و تمدید پروانه ها و ...) برای حمایت از نظام مراقبت واگیر می دانستند. همچنین 91/5 درصد 390) نفر) پاسخگویان معتقد بودند ضعف گزارشدهی و یا در برخی موارد عدم گزارش دهی در بخش خصوصی وجود دارد که مهمترین دلایل آن منفعت نبردن بخش خصوصی از گزارشدهی 75/2) درصد) ، و نگاه کردن به گزارش دهی به عنوان بار اضاافی و خارج از شرح وظایف(71/7 درصد) عنوان شده بود. 86 درصد 358) نفر) پاسخگویان با افزایش گزارشدهی و 86/1 درصد 360) نفر) آنها با به روز بودن داده ها بعد از راه اندازی سامانه موافق بودند. نمره کلی تجزیه و تحلیل و انتشار اطلاعات در نظام مراقبت از دیدگاه پاسخگویان با میانگین 58(SD= ±15) بالاتر از متوسط نمرات و در وضعیت تقریبا مناسبی قرار داشت. نتیجه گیری: تدوین سند چشم انداز بیماریهای واگیر، توجه به بیماریهای واگیر به عنوان مقوله امنیت سلامت ملی، تنظیم و بازبینی مقررات مربوط به گزارش دهی بیماریهای واگیر، نفع بردن بخش خصوصی از گزارشدهی، و وجود سیستم پایش و ارزشیابی مستمر بیرونی راهکارهایی میباشد که میتواند نظام مراقبت ایران را در مقابل بیماریهای واگیر موجود، نوپدید و بازپدید شکست ناپذیر کند.

Keywords:

نظام مراقبت واگیر , گزارش دهی , ثبت انلاین