در باستان شناسی امروز (ایران) هرآنکجا که نامی از پژوهشهای میان رشته ای (Interdisciplinary) و چندرشتگی (Multidisciplinary) به میان می آید، اذهان مخاطبان بلافاصله معطوف به به کارآیی رشته های علوم محض در گردآوری دادهها و تحلیلها و تفسیرهای سپسین می شود، گرایشهایی چون: باستان جانورشناسی (zooarchaeology)، باستان گیاه شناسی (archaeobotany)، باستان استخوان شناسی (osteoarchaeology)، باستان زیست شناسی (bioarchaeolgy)، زمین باستان شناسی geoarchaeology) و باستان شناسی زمین شناختی (archaeological geology)، باستان مردم شناسی (ethnoarchaeology) و دیگر تخصصهای از این دست در علوم باستان شناختی (Archaeological science)، پیراباستان شناسی ( Para - Archaeology ) و در نهایت باستان سنجی (archaeometry). اما پیش این، و در واقع پیش از استفاده گسترده از نتایج دستاوردهای علوم محض در پژوهشهای باستان شناختی، باستان شناسی برای رفع نیازهای پژوهشی خویش، سنتا، به رشته هایی دیگر هم نیازمند بود، رشته هایی که هم اینک در پرتو درخشش به ظاهر مثبته (positive) و ریاضی وار علوم تجربی، مدتی است که در محاق فراموشی و تعطیل افتاده اند، رشته هایی از علوم انسانی و اجتماعی از قبیل:
زبان شناسی تاریخی (historical linguistics)،
مردم شناسی تاریخی یا انسان شناسی تاریخی (historical anthropology)،
جامعه شناسی تاریخی (historical sociology)، جغرافیای تاریخی (historical geography) و تاریخ جغرافیایی (geographical history)، دین شناسی تاریخی - تطبیقی (Comparative religion) و ... در مقاله حاضر به به کارآیی این دسته تیتر از پژوهشهای میان رشته ای در بررسی تاریخ و فرهنگ
دوره ماد خواهیم پرداخت.