تاثیر سه شدت چرا بر عملکرد اندام های هوایی و زیرزمینی گونه های Festuca ovina و Alopecurus textilis در منطقه شابیل (شمال سبلان)

در این تحقیق اثر شدت­های مختلف چرای دام بر روی اندام­های زیرزمینی و هوایی دو گونه Festuca ovina L. و Alopecurus textilis Boiss. در مراتع شمال سبلان در منطقه شابیل بررسی شد. نمونه­برداری در شدت­های چرایی سبک، متوسط و سنگین در زمان گلدهی (نیمه دوم خرداد، 1392) انجام شد. ابتدا درهر سایت از سطح ترانسکت 90 متری عمود بر جهت شیب 10 پلات یک­ مترمربعی برای تعیین تولید کل و سهم هریک از گونه­ها در تولید نمونه­گیری شد. سپس در هر سایت­ 3 ترانسکت 50 متری علاوه بر ترانسکت قبلی به­صورت تصادفی برای بررسی اثرات چرا و عکس­العمل اندام­های مختلف هوایی و ریشه نسبت به چرا مستقر شد و در هر یک از این ترانسکت­ها 10 نقطه تصادفی انتخاب و در هر نقطه نزدیکترین گیاه مورد مطالعه به نقطه تصادفی برای هر گونه تعیین و نمونه­برداری انجام شد. پس از توزین، نسبت وزن زیتوده زیرزمینی به هوایی تعیین شد. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیونی و همبستگی برای تعیین رابطه بین پارامتر­های طول ریشه و ارتفاع هوایی و وزن ریشه و بیوماس هوایی ارتباط معنی­داری را بین پارامترها نشان داد (01/0P<). همچنین برای مقایسه میانگین طول و وزن اندام­ها تحت شدت­های مختلف چرا از آنالیز واریانس و آزمون توکی استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت معنی­داری بین شدت­های مختلف چرایی وجود دارد (01/0P<). نتایج حاصل از تجزیه واریانس و آزمون توکی نشان داد که طول ریشه در چرای سبک، متوسط و چرای سنگین دارای اختلاف معنی­داری است (01/0P<). بیشترین طول ریشه در هر دو گونه­ در چرای سبک و کمترین طول در چرای سنگین مشاهده شد. وزن ریشه نیز در چرای سبک، متوسط و سنگین با یکدیگر اختلاف معنی داری داشت (01/0P<). در مجموع در هر دو گونه­ بیشترین وزن ریشه را در چرای­سبک و کمترین مقدار را در چرای­سنگین داشتند. با توجه به نتایج کاهش بیوماس اندام­های هوایی و زیرزمینی گیاهان ارتباط مستقیم با شدت چرا و حجم برداشت از اندام­های هوایی داشته و رشد و توسعه ریشه در منطقه چرای سنگین به شدت محدود می­شود.