بررسی وضعیت تولید، اشتغال و تجارت در صنعت چوب ایران

سابقه و هدف: بخش صنعت چوب مشاغل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد می کند و با ایجاد ارزش افزوده نیاز داخل را برطرف و می-تواند تراز تجاری را مثبت کند. صنعت چوب باعث ارزش افزوده منابع غیر چوبی مانند پلاستیک، شیشه و مواد ساختمانی نیز می شود و یک منبع درآمدزای ریالی و ارزی برای کشور حتی بدون اتکاء به منابع جنگلی داخلی می باشد. شرایط موجود بخش صنعت چوب با بررسی کمی وضعیت واردات، تولید و اشتعال، صادرات و تراز تجاری فرآورده های چوبی مشخص می شود. مواد و روش ها: روش شناسی تحقیق تحلیلی و توصیفی بوده و با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده میزان اشتغال و تولید و از طرف دیگر تعرفه ها و تجارت انواع فرآورده های چوبی بررسی خواهد شد. اطلاعات اولیه به صورت کتابخانه ای، پایگاه های داده ای و مصاحبه با نمونه گیری خوشه ای برای بنگاه های هر بخش صنعت چوب جمع آوری شد و سپس مقدار کمی تولید، اشتغال و تجارت برای هر گروه محصول، استان و ایران محاسبه گردید. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که در حال حاضر تعداد نفرات مشغول به کار در صنعت چوب معادل 100513نفر در 4204 بنگاه اقتصادی می باشد و بخش مبلمان با 59026 نفر در 2197 بنگاه اقتصادی بیش از نیمی از کل اشتغال این صنعت را در اختیار دارد و در سایر بخش ها 41487 نفر در 2007 کارگاه یا کارخانه مشغول به کار می باشند. از این تعداد در بخش درب چند سازه چوبی معادل 16385 نفر در 685 کارگاه یا کارخانه و در نهایت در بخش روکش کردن اوراق فشرده چوبی 6358 نفر در 250 کارگاه یا کارخانه مشغول به فعالیت می-باشند. استانهای گیلان، تهران، مازندران، آذربایجان غربی و خراسان رضوی بیشترین تعداد کارگاه یا کارخانه و نفرات مشغول به کار در صنعت چوب را دارند. در این میان استان گیلان با 18030 نفر در 835 کارگاه یا کارخانه بیشترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است. هرچند صنعت مبلمان بخش قابل توجهی از اشتغال در صنایع چوب را به خود اختصاص داده است؛ اما دارای تراز بازرگانی منفی می باشد. البته زیربخش هایی از مبلمان سازی که وابسته به فنون بومی است (خاتم و منبت کاری) بدلیل ارزآوری دارای تراز بازرگانی مثبت می باشند. بخش صنایع مبلمان با میانگین تعداد 27 نفر شاغل در هر بنگاه در زمره صنایع کوچک طبقه بندی می شوند. صنعت پارکت دارای ظرفیت قابل توجهی در توسعه اشتغال صنایع چوب می باشد. در حال حاضر تنها 7/0 درصد از بازار مصرف پارکت به تولید داخلی اختصاص داشته و باقی نیاز کشور از طریق واردات تامین می گردد. نتیجه گیری: دولت با تعرفه واردات مناسب، ممنوعیت صادرات مواد خام و صادرات بخشی از مصنوعات با تعرفه تشویقی، از ایجاد ارزش افزوده و اشتغال حمایت کرده است، ولی تراز تجاری اکثر بخش های صنعت چوب منفی است. افزایش کشورهای دارنده تعرفه ترجیهی و محصولات بومی باعث گسترش بازارهای کارآمد برای ایران خواهد شد.

Keywords:

اشتغال , تولید , ترازتجاری , صنعت چوب