اثر سطح تولید و منبع مکمل چربی بر عملکرد تولید، گوارش پذیری مواد مغذی و فراسنجه های خونی گاوهای هلشتاین تک شکم زا تحت تنش گرمایی

چکیده سابقه و هدف: گاوهای شیری تحت تنش گرمایی از نظر بیوانرژتیکی شبیه گاوهای تازه زا هستند که انرژی جیره بیشینه تولید شیر و ترکیبات آن را تامین نمی کند. تولید شیر گاوهای شیری تحت تنش گرمایی معمولا طی تابستان کم می شود و از این رو زیاد کردن عملکرد گاوها در این دوره به طور ویژه در بسیاری از مناطق جهان که گاو شیری پرورش می دهند، مورد توجه است. به طور معمول از مکمل چربی برای زیاد کردن تراکم انرژی جیره ها استفاده می شود بدون این که نسبت علوفه در جیره تغییر بکند تا از این طریق از بروز اسیدوزیس جلوگیری شود. در پژوهش های بسیار اندکی استفاده از منابع مختلف چربی (منبع اسیدهای چرب غیر اشباع کلسیمی شده در مقابل اسیدهای چرب اشباع غنی از اسید پالمتیک نخل) در جیره گاوهای شیری تحت تنش گرمایی مورد ارزیابی قرار گرفته است. هم چنین، نشان داده شده است که پاسخ به مکمل چربی در گاوهای شیری می تواند به سطح تولید آن ها بستگی داشته باشد. از این رو، هدف از این پژوهش ارزیابی اثر سطح تولید، منبع مکمل چربی و بر هم کنش بین آن ها بر تولید شیر و ترکیبات آن، گوارش پذیری مواد مغذی و فراسنجه های بیوشیمیایی خون گاوهای شیری هلشتاین تک شکم زای تحت تنش گرمایی بود. مواد و روش ها: این پژوهش از تیر تا مهر ماه سال 1393 در مجتمع شیر و گوشت فوده سپاهان اصفهان انجام شد. در این پژوهش، از 56 راس گاو هلشتاین تک شکم زا که به صورت گروهی در بهاربندهای مجزا نگهداری می شدند، استفاده شد. گاوها بر اساس شیر معادل بلوغ به دو گروه پر تولید (7/13474 کیلوگرم) و متوسط تولید (1/10438 کیلوگرم) تقسیم شده و یکی از دو جیره آزمایشی دارای مکمل چربی کلسیمی یا نخل (به میزان 8/2 درصد ماده خشک جیره) را دریافت کردند. یافته ها: میانگین بیشینه شاخص دمایی-رطوبتی در طول دوره آزمایش 50/75 بود که نشان می دهد گاوها تنش گرمایی ملایم تا متوسطی را تجربه کرده اند. بر هم کنش سطح تولید با منبع چربی بر تولید شیر خام و شیر تصحیح شده بر اساس 5/3 درصد چربی و تولید چربی معنی دار بود به گونه ای که تولید شیر و تولید چربی در گاوهای پر تولید تغذیه شده با مکمل چربی نخل بیش تر از گاوهای پر تولید تغذیه شده با مکمل چربی کلسیمی بود اما در گاوهای متوسط تولید منبع چربی تاثیری بر تولید شیر و تولید چربی نداشت. منبع چربی تاثیری بر گوارش پذیری مواد مغذی نداشت. کلسترول خون گاوهای تغذیه شده با چربی نخل بیش تر از گاوهای تغذیه شده با چربی کلسیمی بود. هم چنین، تری گلیسرید، لیپوپروتئین های با چگالی زیاد، لیپوپروتئین های با چگالی خیلی کم و نیتروژن اوره ای خون گاوهای تغذیه شده با چربی نخل تمایل به افزایش داشت. منبع چربی تاثیری بر شمار سلول های خونی (سلول های سفید، قرمز و پلاکت ها) و شمار تفریقی سلول های سفید خون نداشت. نتیجه گیری: منبع چربی تاثیری بر عملکرد تولیدی گاوهای تک شکم زای متوسط تولید نداشت اما مکمل چربی نخل عملکرد تولیدی گاوهای پر تولید تحت تنش گرمایی را افزایش داد. واژه های کلیدی: سطح تولید، چربی نخل، چربی کلسیمی، تنش گرمایی، گاو شیری

Keywords:

سطح تولید , چربی نخل , چربی کلسیمی , تنش گرمایی , گاو شیری