برنامه کمک به تنفس نوزاد

از حدود 130 میلیون نوزادی که هر ساله در جهان زاده می شوند، حدود 700 هزار نوزاد 4 هفتگی تولد خود را نمی بینند. این در حالی است که بخش قابل ملاحظه ای از این مرگ ها در 24 ساعت نخست و بیشتر در چند ساعت نخست پس از تولد است. هم چنین 1/2 میلیون بارداری هم به دلیل مشکلات بارداری و زایمان به مرده زایی می انجامد. نزدیک به 10 درصد نوزادان به مقداری کمک برای گذر ایمن و سالم از دوره جنینی به دوره نوزادی نیاز دارند. کمتر از 1 درصد این نوزادان به اقدامات پیشرفته احیا مانند لوله گذاری داخل تراشه، فشردن قفسه سینه و استفاده از دارو نیاز پیدا می کنند و بیشتر آنها با اقدامات ساده ای چون گام های نخستین احیا مانند گرم و خشک نگه داشتن و تحریک و نیز تهویه با بگ و ماسک بهبود می یابند. در سال 2010 آکادمی طب کودکان امریکا با همکاری سازمان جهانی بهداشت و سازمان های دیگر، برنامه آموزشی مبتنی بر شواهد کمک به تنفس نوزاد (Helping Babies Breathe( HBBبرای مناطق و کشورهای کمتر برخوردار تهیه گردید. اگر چه هر دو برنامه کمک به تنفس نوزاد و برنامه احیای نوزاد (NRP) بر اساس راهنماهای بالینی کمیته رابط بین المللی احیا (ILCOR) طراحی شده اما مهم ترین وجه اختلاف مربوط به محل هایی است که این دو برنامه اجرا می شده است. برنامه کمک به تنفس نوزاد برای محیط هایی با محدودیت های نیروی انسانی و منابع و تجهیزات طراحی شده است. ضمن اینکه روش آموزش این برنامه به صورت گروه کوچک فراگیران و در گروه های دو به دو به صورت تعاملی، اجرای سناریو و ایفای نقش و ارائه بازخورد است. بر اساس یک متاآنالیز انجام شده پس از آموزش برنامه کمک به تنفس نوزاد میزان مرده زایی تازه 4 و میزان مرگ های نوزادی 24 ساعت نخست پس از تولد 5 در هزار تولد زنده به نسبت پیش از آموزش کاهش یافت. در بررسی دیگری در تانزانیا پس از پیاده سازی این برنامه، 47 درصد کاهش در مرگ های زودرس نوزادی و 24 درصد کاهش در مرده زایی تازه رخ داد. هم چنین نتایج یک بررسی اقتصادی نشان داد برنامه کمک به تنفس نوزاد یک برنامه با هزینه کم در برابر تاثیر زیاد برای کاهش مرگ و میر پیرامون تولد است. تا سال 2013، این برنامه در 18 کشور اجرا گریده بوده است. نخستین کارگاه تربیت مربی کشوری برنامه در اسفند ماه 1396 با حضور دو تن از مربیان بین المللی از کانادا با همکاری یونیسف در ایران برگزار گردید. از آن پس کارگاه های گوناگونی در سطح دانشگاه ها، بیمارستان ها و مراکز تسهیلات زایمانی در سراسر کشور اجرا گردیده است. اجزای برنامه کمک به تنفس نوزاد بر آموزش روند زایمان و تولد نوزاد طبیعی و اشاره بر فرایندهای اساسی مانند خشک کردن، گرم نگه داشتن، اهمیت تماس پوست به پوست و تغذیه پستانی زودهنگام تاکید دارد. برای نوزادانی که بدو تولد نفس نمی کشند نیز تاکید بر اهمیت خشک و گرم کردن و نیزگام های نخستین احیا و تهویه با فشار مثبت مد نظر است. مراحل پیشرفته تر احیا نیازمند انجام مداخلاتی است که در این برنامه پوشش داده نمی شود. بیان و پافشاری بر اهمیت دقیقه طلایی(دقیقه نخست پس از تولد) از نکات برجسته این برنامه است. در یک بررسی چند کشوری، پس از پیاده سازی برنامه کمک به تنفس نوزاد، به صورت کارآزمایی تصادفی بالینی خوشه، NRP نیز آموزش داده شد. در دوره پس از آموزش اگر چه روند کاهشی مرده زایی تازه و مرگ نوزادی ادامه داشت اما تفاوت معنی داری بین گروه مورد و شاهد دیده نشد