بانکداری اسلامی بدون ربا؛ پاردوکس یا واقعیت

یکی از اشتباهات رایج بین کارشناسان بانکی کشور و عامه مردم آن است که بانکداری بدون ربا را معادل بانکداری اسلامی میپندارند، حال آنکه بانکداری بدون ربا تنها بخشی از بانکداری اسلامی است نه همهی آن. هدف بانکداری بدون ربا انجام عملیات بانکی به دور از هرگونه شبه ه ربا میباشد در حالی که اهداف وسیع بانکداری اسلامی ریشه در اهداف اقتصاد اسلامی دارد . در نتیجه طراحان قانون عملیات بانکی بدون ربا، از باب احتیاط برخی از ابزارهای مشروع چون تغییر در نرخ سپرده قانونی، تغییر در نرخ تنزیل مجدد و عملیا بازار باز (از طریق ابزارهای مالی اسلامی) را کنار گذاشته و به ابزارهایی روی آوردند که هم از جهت مفهوم، ابهام داشته و هم کارآیی لازم را ندارند. همچنین صوری بودن بسیاری از معاملات، سبب شده است که برداشت عمومی نسبت به عملکرد نظام بانکی در جهت حذف ربا از سیستم بانکی کشور رضایتبخش نباشد. از این رو قانون عملیات بانکی بدون ربا، نقش بانکها را در جهت انجام وظایف بانکی دچار دگرگونی کرد و اکنون پس از گذشت حدود یک ده ه تحول در سیستم بانکی بدون ربا، بانکداری بدون ربا در ایران با مشکلات عدیدهای روبروست که درصدد شناخت و رائه راهحل برای آن هستیم. این مقاله در پی آن است تا با توجه به اهدافی که در قانون بانکدری بدون ربا در ایران برای نظام بانکی کشور در نظر گرفته شده است که در راس آن اهداف، حذف ربا از سیستم بانکی کشور بوده به ارزیابی این نهاد اقتصادی در راستای تحقق این هدف مهم بپردازد.

Keywords:

بانکداری اسلامی , بانکداری غیر ربوی , بانکداری ربوی , تحول سیستم بانکی.