بررسی فقهی پیوند عضو از حیوان به انسان

زمینه وهدف: موضوع پیوند اعضا با روش های جدید به صورت مرسوم امروزی، از مباحث بسیار حساس فقهی است که به دقت واحتیاط بیشتری نیاز دارد و قضاوت و فتوای قطعی نیست به جواز و عدم جواز آن بسیار دشوار است زیرا هیچ گونه نصی در قرآن سنت و اقوال ائمه فقه در این خصوص وجود ندارد. پیوند اعضا، لوازم و پیامدهای آن در مباحث فقهی از جنبه های گوناگن مطرح شده و فصلی خاص به آن اختصاص یافته که از سه جهت قابل طرح و بررسی است حکم شرعی آن با توجه به راه های تامین عضوی پیوندی، حکم روابط مالی، میان دهنده عضو و گیرنده آن اعم از این که دیه یا دادو ستد به شمار آید، و حکم طهارت و نجاست و مردار بون عضو پیوندی البته پیوند اعضا در این بحث، منحصر به قسمت هایی از بدن مانند دست و پا و قلب و کلیه نیست بلکه حتی تکه ای گوشت و پوست و نیز مواردی چون مغز استخوان وخون را نیز شامل می شود. آیاتی از قبیل آیه 32 سوره مائده، لزوم تلاش برای نجات زندگی انسان های در معرض خطر را بیش از پیش نشان می دهد. پیوند عضو از حیوان به انسان Xenotransplantation نیز از مسائل نوظهور علم پزشکی است. در این نوع پیوند، عضو حیوان می تواند به طورکامل جایگزین عضو انسانی شود یا تا زمانی که عضو انسانی برای پیوند فراهم گردد، به طور موقت به کار گرفته شود. پژوهش حاضر به بررسی این حوزه از مبحث پیوند عضو می پردازد. روششناسی: این مقاله به شیوه مروری با استفاده از منابع کتب شیعه و اهل سنت و همچنین جست و جوی منابع اطلاعاتی D ، Google Scholar ، Iran doc و Pubmed به تحریر درآمد. کلید واژه های به کار گرفته شده در جست و جوها ، قرآن پیوند عضو، حیوانات، اسلام و مشروعیت بودند که حاصل از آن به بررسی نهایی 3 مقاله از 7 مقاله ی مرتبط ختم شود. یافته ها: برخی از دلایل توجیه انتقال عضو از حیوان به انسان شامل محدود بودن اعضای انسانی قابل پیوند، انتظار طولانی مدت مدت بیماران برای دریافت عضوانسانی و ایجادآسیب های برگشتناپذیر یا مرگ به دلیل تاخیر یا عدم دریافت عضو نامحدود بودن اعضای حیوانات، می باشد. از دلایل عدم پذیرش انتقال عضو از حیوان نیز می توان به مواردی مثل خطر انتقال بیماری ناشناخته از حیوان به انسان و عدم امکان کنترل بیمار برای پیش گیری از انتقال این بیماری ها به سایر افراد، عدم پذیرش بیمار توسط اجتماع، احتمال مشکل روحی در بیماری که عضو حیوانی دربدن دارد و در نتیجه کاهش کیفیت زندگی وی واعتقادات دینی مربوط به مساله طهارت و نجاست بعضی از حیوانات، اشاره کرد. بحث و نتیجه گیری: بطور کلی از دیدگاه فقه شیعه، پیوند اعضای حیواان به انسان مجاز است و ممنوعیتی ندارد مگر این که اثر سوء یا به تعبیر دیگر، مفسده ای به همراه داشته باشدولا صرف پیوند، بلامانع بوده و در شریعت اسلام نهی نشده است از طرفی الحاق و انتقال اجزای بدن حیوان نجس و حرام گ.شت و قرارگیری آن در چرخه و مکانیسم بدن انسان، موجب می شود که آن جزء عضوانسانی محسوب گردد و حکم نجس بودن در مورد آن مصداق نداشته باشد موفقیت اخیر در این امر امیدهای زیادی را در جامعه پزشکی برای نجات جان انسان های نیازمند به اعضای بدن به وجود آورده، اما به هر حال، استفاده از اندام حیوانات در بدن انسان مسائل اخلاقی و حتی مذهبی مختلفی را به وجود می اورد و برای جلوگیری از جبهه گیری اقشار مختل نیاز استتا منشور اخلاقی واسلامی پیوند عضو از حیوانات به شکلی کامل و حرفه ای تدوین شود و تا پاسخگوی نیاز پزشکان نیز باشد

Keywords:

پیوند عضو , حیوانات , قرآن , انسان