معناشناسی و نسبت یابی واژگان صدر و قلب و فواد در قرآن کریم

قرآن کریم در استعمال واژگان اگر چه بر مبنای عصر نزول پیش رفته است لکن با دقت نظر در آن مشخص میشود که، در معنای استعمالی الفاظ، توسعه بخشیده است. و این توسعه معنایی در مفردات الفاظ به گونه ای است که واژگانی که دارای لایه های معنایی نزدیک به هم هستند، در حوزه معنایی خود، با یکدیگر ارتباط دقیق و ظریفی پیدا می کنند ودقت در استعمال این الفاظ و کشف نسبت میان آنها، فرد را به شناخت نزدیکتری نسبت به مراد متکلم حکیم قرآن میرساند. از جمله این الفاظ واژگان صدر و قلب و فواد است. این پژوهش با دقت در استعمال این الفاظ در سیاق آیات و بر اساس روش تحلیل متن در علم معناشناسی با رویکرد هم زمانی و با تمرکز بر مفاهیم عرفی صدر و قلب و فواد در متون دینی، به کشف نسبت میان آنها پرداخته است. بر این اساس میتوان گفت که، صدر به عنوان پیشدار و جلودار نفس آدمی است و اولین مرحله برخورد نفس با اشیاء به وسیله صدر او اتفاق می افتد. پس از تلاقی نفس با اشیاء، آن عضوی که متصدی توجه نفس آدمی به اشیاء است، قلب اوست. و سپس اگر قلب در اثر توجه به درکی از واقعیت شیء دست یابد از آن به فواد تعبیر میشود.

Keywords:

معناشناسی , قرآن , صدر , قلب , فواد