بررسی مولفه های زیبایی شناسی آثار هنر اسلامی بر اساس نظرات عرفانی ملا محسن فیض کاشانی و آبراهام مزلو
Publish place: Islamic Art Studies، Vol: 15، Issue: 35
Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 553
This Paper With 38 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ISLART-15-35_008
تاریخ نمایه سازی: 20 بهمن 1398
Abstract:
یکی از تغییرات بنیادین که در دو دهه اخیر در بررسی و تحلیل آثار هنری به ویژه شعر به وجود آمده، بهرهگیری از دستاوردهای دانش روانشناسی است. در میان نحلههای متعدد این دانش، مکتب روانشناسی انسانگرایانه اهمیت ویژهای دارد؛ زیرا به توصیف مولفههای مثبت انسانی میپردازد و الگویی برتر از نوع بشر و تواناییهای او ارائه میدهد. در واقع، انسان گرایی، انسان و خودآگاهی را در مرکز توجه می داند و باور دارد که اشخاص حق آزادی، خودشکوفایی و رفتار اخلاقی دارند. در این میان، آبراهام مزلو که سرشناسترین شخصیت مکتب انسانگرایی است، با نظریه خودشکوفایی تحولی ژرف در این گرایش به وجود آورد. تجربه اوج یا عرفانی، یکی از مولفههای پانزدهگانه نظریه اوست که نمود آن در آثار ادبی ایی که بنمایهای عرفانی دارند، به روشنی دیده میشود. خوانش متون ادبی با عنایت به مولفه تجربه اوج، بخشهای پنهان سطح فکری مولفان آثار را آشکار میکند و به جنبههای مغفولمانده آن میپردازد. ملامحسن فیض کاشانی یکی از شخصیتهای ادبی-عرفانی برجسته در گستره ادب فارسی است که در آثار خود به ویژه دیوان اشعار به انسان و نیازهای او توجه شایانی نشان داده است. بازخوانی دیدگاههای او بر اساس نظریه مزلو، در پی بردن به الگوی انسانی مورد نظر فیض کاشانی موثر است. نتایج تحقیق حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی نگارش شده است، نشان میدهد که شاخصههایی چون: گشودهشدن افق نامحدود در برابر دیدگان ، وجد و حیرت شدید و احساسی فرامکانی و فرازمانی ، احساس یکپارچگی و بیخویشتنی و گرایش به شعر، عرفان و مذهب ، در آزمودنیهای مزلو و تجربههای تبیینشده از سوی فیض کاشانی مشابه بوده است. همچنین، تجلی این شاخصه ها در هنر اسلامی نمود بارزی یافته است.
Keywords:
Authors
غلامحسین خمر
دانشجوی دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان
حبیب جدیدالاسلامی
استادیاردانشگاه آزاد اسلامی ، واحد زاهدان، ایران
مصطفی سالاری
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، ایران