اعمال نفوذ در روابط داخلی دربار غزنوی (با تکیه بر میانجیگری در تاریخ بیهقی)

در دربار غزنوی افراد با نفوذ در تصمیم گیری های مهم نقش بسیاری داشتند و دایما شاهدحضور آنها در تصمیم گیریهای مختلف هستیم. شفاعت گری هم جنبه ای از نمایش نفوذ اینافراد است. در این پژوهش با تبیین و بررسی انواع میانجیگری ها در دربار غزنوی تصویری ازدربار غزنوی ارایه میشود. به این منظور ابتدا حدود معنایی و کلامی شفاعت بررسی شده استو پس از بررسی شفاعت در سیاستنامه خواجه نظام الملک به عنوان مانیفست سیاسی قرنپنجم، به بررسی شفاعتگری در تاریخ بیهقی پرداخته شده است. به طور کلی میتوان درتاریخ بیهقی شفاعتگری را ذیل چهار عنوان بررسی نمود: تقاضای شفاعتگری، کسب منافعشخصی در شفاعت، شفاعت از گروهی خاص، دلایل سیاسی و حکومتی قبول شفاعتگری ها.یافته ها حاکی از آن است که بسیاری از میانجیگری ها صوری بوده و علاوه بر نجات شفاعت-شونده، منافعی برای شفاعتگر و شفاعت پذیر نیز در میان بوده است. نتیجه اینکه دربارغزنوی کانون انواع زدوبندهای سیاسی بوده و با وجود پادشاهی دهنبین چون مسعود غزنوی،فضا برای انواع سعایت و اعمال نفوذ مهیا بود. در چنین جوی هیچ کس از آینده ی خودمطمین نبود و دایم شاهد فروگرفتن و سپس آزاد کردن و یا مصادره و قتل افراد در دربارغزنوی هستیم. این مقاله به روش تحلیلی- توصیفی انجام شده است.

Keywords:

اعمال نفوذ , تاریخ بیهقی , دربار عزنوی , میانجیگری