مروری بر اثرات درمانی گیاه نرگس

مقدمه: گیاه نارسیس با نام علمی Narcissuse از خانواده ی Amaryllidaceus گیاهی تک لپه و دارای پیاز است. این گیا ه بدلیل داشتن آلکالوییدهای متنوع دارای خواص ضدتوموری، ضدویروسی و آنتی کولینرژیک است. این تحقیق به منظور جمع بندی اطلاعات جدید در خصوص گیاه نرگس با تاکید بر خواص الکالوییدهای آن صورت گرفته است. روش جستجو: در این مطالعه، مرور سیستماتیک اطلاعات مربوط به آثار گیاه نرگس از پایگاه های Google ، PubMed Web of science ،Scopus ،Science Direct ،scholar انجام شد. یافته ها : امروزه بسیاری از سرطان ها از جمله تومورهای ریه، کبد، معده و مغز در برابر شیمی درمانی مقاومند. مطالعات گوناگون نشان می دهد که آلکالوئیدهای موجود در این گیاه دارای اثرات فراوانی بر بهبود و درمان انواع سرطان هاست. تاثیرات ضد سرطانی آلکالوئیدهای hemanthamine و type-crinine شاهدی بر این مدعاست. نشان داده شده است که نارسیکالسین موجود در گیاه نرگس دارای خاصیت سایتوتوکیسک بر روی برخی تومورها خصوصا تومورهای مغزی است. همچنین آثار ضد التهابی این ماده در Vitro و Vivo مشاهده شده است. نتایج کشت سلولی انجام شده بر روی رده سلولی کارسینوم کبد نشان می دهد که آلکالوئید لکتین موجود در گیاه نرگس، اتوفاژی سلول های کبدی را در محیط بدن در محیط آزمایشگاه القاء می نماید و منجر به سرکوب تومورهای کبدی، بدون داشتن اثر سمی می شود. آلکالوئید لکتین گیاه نرگس در تشخیص بیماری ها کاربرد فراوان دارد. لکتین می تواند بصورت انتخابی به سلول های اپیتلیال پروستات متصل گردد. این توانایی در ارزیابی های بیماری پروستات، تشخیص سرطان و ناباروری بسیار سودمند است. در کارهای تحقیقاتی برای آنالیز MRNA نیز می توان از عصاره پیاز این گیاه بهره جست. همچنین پیاز نرگس به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی، آنتی باکتریال ، آنتی ویروسی و ضد التهاب دارویی موثر بر ای ترمیم زخم به شمار می آید. گالانتامین از انواع آلکالوئیدهای گیاه نرگس دارای فعالیت مهارکنندگی قوی و انتخابی بر علیه آنتی بادی استیل کولین استراز، به عنوان دارویی موثر در درمان آلزایمر عمل می کند. پانکراسین موجود در گیاه دارای خواص ضد انعقادی است. آلکالوئید لیکورین موجود در گیاه نرگس نیز دارای اثرات ضد قارچی است. استفاده درمانی از برخی گونه های Amaryllidaceae رومی می تواند ایده مناسب برای تولید داروهای ضد قارچی و ضد استافیلوکوکسی باشد. در طب سنتی ایرانی از گیاه نرگس استفاده های متعددی می شود. به عنوان مثال از نیوزوم Microniosome گرفته شده از پیاز نرگس به عنوان سیستم انتقال مواد و داروها استفاده می شود. نتیجه گیری: بخش عمده ای از ترکیبات گیاه نرگس را آلکالوئیدها تشکیل می دهند که آثارشان توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. از جمله اثرات این آلکالوئیدها می توان به توانایی هایی چون بهبود آلزایمر، ویژگی های ضد انعقادی، اثرات ضد توموری در ارگان هایی چون ریه، کبد، مغز، مری، پانکراس، خواص ضد سرطانی بر علیه عوامل سرطانی مقاوم به شیمیدرمانی، اثرات ضد قارچی و ضد استافیلوکوکی، بهبود اختلالات حرکتی و عملکرد نورون ها و حتی توانایی تشخیص برخی از بیماری ها از جمله بیماری های پروستات و تشخیص ناباروری اشاره کرد.

Keywords:

Evtraet , Animal model , Alkaloid , Tazzatta , Narcissuse