بررسی وتحلیل درجه بندی مجازات های تعزیری درقانون مجازات اسلامی مصوب 139

ازجمله دستاورد هاونوآوری های قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 درجه بندی مجازات ها می باشد.این نظام تازه تاسیس ،نخستین بار در کشور انگلستان و بعدازآن در نظام حقوقی سایر کشورها راه یافته است.ایجاد نظام درجه بندی مجازات های تعزیری موجب آسان تر شدن اعمال اصولی از جمله : اصل تناسب میان جرایم و مجازات ها ، اصل تفرید مجازات ها ، اصل شخصی بودن مجازات ها و اصل تناسب سازی در اعمال مجازات ها وهمچنین بوجودآمدن یک نظم منسجم ومنطقی شده است.لیکن باتوجه به جدید بودن این نظام در حقوق کیفری ایران ،طبیعی است در کنار این مزایا و محاسن ، معایب و نقص هایی نیز وجود داشته باشد،چه اینکه نظام کیفری ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و شاهد معایب و ایرادات و نقصان هایی در رابطه با درجه بندی مجازات های تعزیری هستیم. از جمله ایرادهای وارده می توان به: جامع و مانع نبودن درجات هشتگانه تعزیر، ابهام در تشخیص درجه مجازات برخی از جرائم ، غیر منطقی و خلاف قانون بودن ملاک تعیین تعزیر در رویه قضایی، روشن نبودن ملاک تعیین مجازات اشد از مجازات خفیف تر در جرائمی که مجازات آن یک مورد خاص نبوده و دارای مجازات های متعدد است، نامتوازن بودن فواصل میان حداقل و حداکثر مجازات های داخلی در یک درجه، نامتوازن بودن مجازات های داخل در یک درجه وعدم کاربرد یا استفاده نادرست از نظام درجه بندی تعزیرات در قوانین دیگر اشاره نمود.علاوه بر مشکلات ماهوی دررابطه بااین موضوع، در مسائل شکلی این نظام تازه تاسیس نیز مشکلاتی ازجمله: تشخیص صلاحیت محاکم کیفری در موارد تعدد جرم،تعقیب متهم در مواردی که مرتکب جرائم مختلفی شده است و همچنین ،تشخیص معیار شروع به رسیدگی جرائم مهم تر بوجودآمده است.این پژوهش برآن است تا ضمن بررسی اجمالی نظام درجه بندی مجازات ها در قوانین برخی کشورها و مطالعه تاریخچه این موضوع در نظام قانونگذاری ایران، با روش توصیفی تحلیلی، مزایا و معایب آن را بررسی کرده و پیشنهاداتی برای رفع آنها ارائه نماید .

Keywords:

تعزیرات , نظام درجه بندی , رویه قضایی , قانون مجازات اسلامی 1392