مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با کودک آزاری

مقدمه: کودک آزاری یکی از آسیب های اجتماعی است که به علت ویژگی های تاثیرگذار آن، نیاز به بررسی و برنامه ریزی مناسب به منظور پیشگیری و کمک به رفع یا کاهش آن به شدت احساس می شود. پاسخ به این نیاز به عنوان یکی از ضروریات رشد و پرورش نسلی سالم و شاداب و به تبع آن جامعه ای توانمند و توسعه یافته است. لذا هدف این مطالعه ارائه تصویر روشنی از میزان شیوع، علل و انواع کودک آزاری و مداخلات و راهکارهای مقابله با آن است. روش کار: این مطالعه از نوع مطالعات ثانویه است و با توجه به روش اجرا مرور سیستماتیک بود و جستجوی مقالات در پایگاه های اطلاعاتی ایرانی و بین المللی Science Direct ،Google Scholar ،PubMed ،Cochrane library ،IranDoc، ،IranMedex ،Magiran ،SID و Scopus با کلیدواژه های کودک آزاری (Child Abuse)، انواع کودک آزاری (Types of Child Abuse)، علل کودک آزاری (Causes of Child Abuse)، شیوع کودک آزاری (Frequency of Child Abuse) و مداخلات کودک آزاری (Interventions of Child Abuse) در محدوده زمانی سال های 1370 تا 1397 در داخل ایران انجام گردید. به طورکلی تعداد 4162 مقاله یافت شد. پس از بررسی عنوان، چکیده و متن این مقالات توسط سه پژوهشگر، تعداد زیادی از آنها به دلیل تکراری بودن، قرار نگرفتن در بازه زمانی مذکور، مروری بودن و یا پرداختن به مواردی خارج از حیطه ی مطالعه ی حاضر، حذف شدند؛ به طوریکه در نهایت با در نظر گرفتن تمامی معیارهای ورود به مطالعه، تعداد 34 مقاله انتخاب و بررسی شدند. نتایج: پس از جستجو، غربالگری و ارزیابی کیفی مطالعات، در پایان سنتز نهایی بر روی 34 مقاله انجام گرفت. در این راستا سنتز مقالات نشان داد که کودک آزاری عاطفی شایعترین نوع کودک آزاری بود. همچنین بررسی مطالعات در خصوص علل کودک آزاری بیانگر آن بود که بین آزارها با سطح تحصیلات، شغل، اعتیاد و طلاق والدین ارتباط معناداری وجود داشت و مداخله ها و درمان های غیر دارویی که در این مطالعات برای کودکان اجرا شد عبارتند از بازی درمانی، رفتار درمانی، شناخت درمانی، آموزش مهارت های زندگی و آموزش مهارت فرزندپروری برای والدین و بسته های آموزشی نظیر بسته درمان شناختی-رفتاری ترکیبی والد-کودک بود که البته مداخلات انجام شده در این راستا بسیار محدود بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که کودک آزاری در مطالعات ایرانی، به ویژه آزار عاطفی از شیوع بالایی برخوردار است. شیوع بالای کودک آزاری ضرورت بررسی های بیشتر و مداخلات اصولی را با توجه به عوامل مرتبط با کودک آزاری طلب می کند. لذا ضرورت پایش کودکان، تدوین قوانین حمایت از کودکان و طرح و اجرای برنامه های آموزشی و پیشگیری می تواند در کاهش کودک آزاری مفید باشد.

Keywords:

کودک آزاری , شیوع , علل , مداخلات , مرور سیستماتیک