ارزیابی اثرات امواج فراصوت و میدان مغناطیسی بر جوانه زنی بذور گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula ifficinalis L.) abstract
این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی بصورت دو آزمایش جداگانه به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و میدان مغناطیسی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی همیشه بهار شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک گیاهچه اجرا شد. آزمایش بصورت طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. در آزمایش اول بذور در قالب تیمارهای زمانی مختلف صفر(T1)، یک(T2)، چهار(T3)، شش(T4) و هشت(T5) دقیقه در معرض امواج فراصوت 42 KHZ قرار گرفتند. تیمار صفر دقیقه شاهد آزماییش بود. سپس با قرار دادن 25 بذر از هر تیمار در پتریدش در شرایط مطلوب حرارتی، روشنایی و رطوبتی به بررسی خصوصیات جوانه زنی اقدام گردید. در آزمایش میدان مغناطیسی نیز از آهن ربایی با توانایی ایجاد میدان مغناطیسی معادل 125 میلی تسلا استفاده شد و تیمارهای زمانی مختلف شامل صفر(D1)، یک (D2)، شش(D3)، دوازده(D4) ،هجده (D5) و 24(D6) ساعت قرار گیری در میدان مغناطیسی بودند. تیمار صفر ساعت در واقع شاهد آزمایش بود. نتایج حاصل از تجریه واریانس داده ها نشان دهنده معنی دار بودن اثر تیمارهای آزمایشی روی صفات مورد مطالعه بود. این امر حاکی از حساسیت بذور گیاه دارویی همیشه بهار به امواج فراصوت و میدان مغناطیسی می باشد. تحقیق نشان داد که درصد جوانه زنی بذور گیاه دارویی همیشه بهار در تیمارهای T3، T2 و T4 به ترتیب نسبت به تیمار شاهد (T1) از 84/23 به 88/01، 92/26 و 85/82 افزایش یافت ولی با مدت قرارگیری بیشتر تحت تاثیر امواج فراصوت درصد جوانه زنی نه تنها بیشتر نشد بلکه شاهد افت آن بودیم بطوریکه در تیمار T5 به 76/94 کاهش یافت. همچنین سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک گیاهچه در تیمارهای T2 و T3 نسبت به شاهد بطور معنی داری افزایش یافت و سپس در تیمارT4 مقدار افزایش نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان نداد و در تیمار T5 کاهش معنی داری نسبت به شاهد دیده شد. در رابطه با میدان مغناطیسی نیز مشخص شد که تیمار D2 در کلیه صفات مورد مطالعه افزایش معنی داری نسبت به شاهدد داشته است ولی سایر تیمارهای که شامل D5 ، D4 ، D3 وD6 می باشند روی صفات مربوطه کاهش معنی دار به همراه داشتند. بطوریکه درصد جوانه زنی بذور به ترتیب در تیمارهای D5، D4، D3، D2 وD6 نسبت به تیمار شاهد (D1) از 85/52 به 90/41، 83/28، 78/19، 75/62 و 71/49 رسید.