رشد مصرف انرژی در کشور سال هاست که از ظرفیت تولید پیشی گرفته و ناترازی تولید و مصرف را به چالشی بزرگ در صنعت برق تبدیل نموده است. اکنون دامنه های این چالش به بحرانی برای تامین برق مورد نیاز بخش های صنعت، تجارت و مصرف خانگی تبدیل شده است. راهکارهای کوتاه مدت غلبه بر این بحران، مدیریت بهینه ی مصرف است که نیازمند فرهنگ سازی در نوع و شیوه ی مصرف انرژی الکتریکی می باشد و راهکارهای میان مدت و بلند مدت آن ایجاد و راه اندازی نیروگاه های تولید انرژی الکتریکی است. کارشناسان باورمند هستند بین این راهکارها ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و تا زمانی که فرهنگ سازی در مدیریت مصرف انجام نشود، راه اندازی و ساخت نیروگاه پاسخگوی شدت بی رویه مصرف انرژی الکتریکی نخواهد بود و به هدررفت منابع انرژی و پیامدهای آن مانند آلودگی های زیست محیطی و تغییرات اقلیمی گسترده خواهد انجامید و موضوع اصلی یعنی ناترازی تولید و مصرف همچنان پابرجا خواهد ماند. از سوی دیگر رویکردهای انرژی در سراسر دنیا به سمت استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر متمایل شده است که دست کم آلودگی های زیست محیطی و تغییرات اقلیمی را به عنوان مهم ترین چالش های پیش روی بشر تا اندازه ای کنترل خواهد نمود.
سومین رویداد انرژی در ادامه ی دو رویداد موفقیت آمیز گذشته در راستای همین موضوع های مهم شکل گرفته است تا با ایده پردازی و فرهنگ سازی مدیریت مصرف برق و توسعه انرژی های تجدیدپذیر گامی بلندتر از دو رویداد گذشته در زمینه ی گسترش فرهنگ مدیریت مصرف و توجه به انرژی های تجدیدپذیر بردارد و با درگیر نمودن گروه های سنی و صنفی مختلف جامعه توجه تمامی شهروندان را به اهمیت این موضوع جلب نماید.
دانشگاه سجاد و ماهنامه ی امواج برتر با همراهی و حمایت شرکت های توانیر، برق منطقه ای خراسان، توزیع نیروی برق استان خراسان رضوی و توزیع نیروی برق شهرستان مشهد، برگزاری سومین رویداد انرژی را رقم زده اند تا در ادامه با حضور موثر دیگر نهادهای آموزشی، رسانه ای و عمومی کشور مانند دو رویداد گذشته، به نتایج قابل قبولی برای ارایه به بخش های مختلف دست یابند. دو تجربه ی پیشین نشان داد حضور هنرمندان در بخش های مختلف هنری از عکاسی و پویانمایی تا نقاشی و گرافیک کامپیوتری و کاریکاتور برای آفرینش جلوه های هنری خواهد توانست در کنار توجه بخش های فنی، علمی و دانشگاهی کشور برای تبیین جایگاه علمی و عملی مدیریت مصرف برق و توسعه ی انرژی های تجدیدپذیر، ضمن ایجاد هم افزایی و همدلی، نتایج کسب شده را برای عموم جامعه قابل پذیرش و جذاب نماید.
با آغاز فرایند برگزاری این رویداد پر دامنه، دست همه ی علاقمندان و فعالان جامعه ی هنری، علمی، دانشگاهی و صنعتی را به گرمی برای ادامه ی راه می فشاریم و از بخش ها و نهادهای مختلف دست اندرکار، زمینه ساز و تاثیرگذار حوزه ی فرهنگ و آموزش و صنعت صمیمانه همیاری و همراهی می طلبیم تا در این حرکت مهم ملی، فرهنگی و اجتماعی ما را در رسیدن به نتایج مطلوب یاری دهنده باشند.
باشد تا در گذر از اوج مصرف و بحران، اوج های موفقیت آمیز و شادی آفرین را برای آبادانی ایران عزیز تجربه نماییم.
***
محورهای کنفرانس:
توضیحات محورهای رویداد
* اقتصاد صنعت برق
کاهش ناترازی مالی صنعت برق
اصلاح تعرفه های برق
بورس انرژی
در سال های اخیر اقدامات موثری برای کاهش ناترازی مالی صنعت برق و اصلاح تعرفه های برق انجام شده است. به طور نمونه در قیمت گذاری برق خانگی، قبض برق مشترکانی که میزان مصرف آن ها بالاتر از الگوی تعیین شده بود، به صورت پلکانی افزایش یافته است. اقدام مهم دیگر اصلاح نرخ برق صنایع انرژی بر می باشد که پیش بینی می شود که به طور متوسط قیمت برق صنایع به نرخ هزینه تامین برق یا معادل متوسط نرخ قرارداد های تبدیل انرژی (ECA) به علاوه هزینه ترانزیت و سوخت نیروگاهی محاسبه شود، اما هنوز فاصله زیادی تا اصلاح کامل قیمت ها وجود دارد.
در حال حاضر اقداماتی نظیر خرید برق توسط مشترکان بالای یک مگاوات از بورس انرژی، راه اندازی تابلوی سبز و همچنین موضوع استقلال مالی شرکت های توزیع می تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
* اثرات خاموشی برق
انرژی برق ضمن آنکه سبب رشد کیفی زندگی مردم می شود، رابطه مستقیمی با توسعه پایدار، رونق و جهش بخش تولید درجوامع مختلف دارد. وابستگی دنیای امروز به انرژی برق باعث شده تا قطعی برق به عنوان بزرگ ترین و هزینه بر ترین چالش برای صنایع و کسب و کارها تلقی شود.
خاموشی برق به هر دلیلی که باشد، صدمات جبران ناپذیری هم به اقتصاد کشور و هم به زندگی روزمره مردم وارد می کند. اکنون نیز با توجه به قرار گرفتن در گرم ترین فصل سال و شکستن رکورد مصرف برق در برخی مناطق کشور شاهد قطعی های بلند مدت و کوتاه مدت برق بوده ایم که مشکلاتی را برای بخش های مختلف مانند صنعت، کشاورزی، خانگی و اداری ایجاد کرده است.
* توسعه انرژی های تجدیدپذیر
بررسی مشوق ها و موانع توسعه انرژی های تجدیدپذیر
خود تامینی برق صنایع
توزیع جغرافیایی صنایع، متناسب با ظرفیت تجدیدپذیر در کشور
با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد برق تولیدی کشور حرارتی و وابسته به سوخت گاز طبیعی است و این وابستگی باعث شده تا بروز ناترازی گاز طبیعی منجر به ایجاد چالش در زمینه تامین سوخت نیروگاه ها شود. بنابراین محدودیت در افزایش توان تولیدی از یک سو و افزایش میزان مصرف از سوی دیگر، منجر به ناترازی عرضه و تقاضای برق شده است. به دلیل نبود تنوع در سبد تولید برق کشور و وابستگی بالای آن به گاز و محدودیت تامین سوخت گاز، وضعیت فعلی نمی تواند پاسخ گوی برق مورد نیاز جهت رشد اقتصادی کشور باشد، لذا تنوع بخشی به سبد تولید برق ضروری و از اولویت های کشور است. با توجه به ظرفیت بالای تولید برق تجدیدپذیر خورشیدی و بادی در برخی استانهای کشور، با توسعه برق تجدیدپذیر و حذف موانع توسعه آن می توان کمک چشمگیری به مشکل ناترازی برق در کشور داشت.
* مدیریت مصرف برق
روش های نوین مدیریت مصرف برق در بخش های مختلف
فرهنگ سازی مدیریت مصرف برق
با آغاز روزهای گرم سال اجرای برنامه های مدیریت مصرف برق در بخش های کشاورزی، صنعتی، تجاری و خانگی در کشور آغاز شده است و مشترکان ملزم به رعایت الگوی مصرف و مدیریت آن هستند. فرهنگ سازی و آموزش روش های صحیح مصرف برق از الزامات اساسی اصلاح الگوی مصرف می باشد. ایجاد ارتباط اثرگذار با آحاد جامعه و بسترسازی برای ارتباط مستمر و القای اهمیت موضوع مدیریت مصرف به ویژه در ایام پیک بار سالانه می تواند فرهنگ مدیریت مصرف برق را توسعه دهد.
دانش آموزان تاثیرپذیری بسیار زیادی را در مدرسه از محیط و مربیان و معلمان خود دارند. این یک فرصت طلائی برای فرهنگ سازی مدیریت مصرف برق است. قطعا با افزایش سن میزان تاثیرپذیری دانش آموزان از معلمان و محیط آموزشی خود کمتر شده و طبیعتا تاثیرگذاری حرف ها و رفتارهایی که فرهنگ را می سازد کم رنگ تر خواهد شد. باید توجه داشت که در خانواده های امروزی، کودکان تاثیرگذاری زیادی بر روی والدین خود دارند و قطعا فرهنگ سازی و همراه کردن دانش آموزان در زمینه مدیریت صحیح مصرف برق، در رفتار و عملکرد افراد بزرگسال هم تاثیرگذار خواهد بود و اگر این آموزش ها به صورت مستمر و مداوم باشد منجر به همراه کردن کلیه اعضای خانواده در امر مدیریت مصرف به ویژه در ایام پیک مصرف خواهد شد. بنابراین مجموعه آموزش و پرورش با محتواسازی مناسب می تواند نقش به سزایی در این زمینه داشته باشد.
* بهینه سازی مصرف برق در سیستم های سرمایشی
فناوری های نوین در سیستم های سرمایشی
شناسایی و تخمین بار سرمایشی
در دو دهه اخیر، سیستم های تهویه مطبوع در ساختمان های تجاری و مسکونی تبدیل به یکی از بزرگترین مصرف کننده های توان الکتریکی شده اند. گرم یا سرد شدن بیش از حد هوا، رطوبت زیاد، آلودگی هوا و...، از جمله عواملی هستند که باعث افزایش استفاده از سیستم های تهویه مطبوع و به تبع آن افزایش مصرف برق شده است. از آنجایی که بار سرمایشی بخش عمده ای از مصرف برق در ایام پیک بار بویژه در منطق گرمسیر را به خود اختصاص می دهد، شناخت این بار وبرنامه ریزی و بهینه سازی جهت مدیریت آن از اولویت های شرکت های برق می باشد.
* ذخیره سازی برق و خودروهای برقی
تکنولوژی باتری
شارژ خودرو برقی
با توجه به آلودگی های زیست محیطی و گسترش روز افزون استفاده از خودروهای برقی نیاز به سیستم های ذخیره ساز انرژی بیش از پیش احساس می گردد. خودروهای برقی می توانند به عنوان بخشی از شبکه توزیع برق در کشورهای مختلف به کار روند و سیار بودن آن ها به رفع کمبودها و کاستی های شبکه یادشده کمک شایانی خواهد کرد.
افزایش تعداد خودروهای برقی، اگرچه کاهش اتکا به سوخت های فسیلی را به دنبال خواهد داشت ولی شارژ خودروهای برقی می تواند یکی از معضلات پیش روی صنعت برق باشد. از سویی شرکت های توزیع و بهره برداران شبکه بایستی در خصوص تحویل توان درخواستی به صاحبان خودروهای برقی زیرساخت های خود را تقویت و به روز کنند و از طرف دیگر رفتار تصادفی و ناهماهنگ مالکان خودرو برای شارژ باتری می تواند شبکه توزیع را دچار مشکلاتی چون افزایش پیک مصرف، نوسانات ولتاژ و افزایش تلفات نماید.
* هوشمندسازی شبکه برق
شبکه هوشمند برق (Smart Grid) یک شبکه گسترده و خودکار است که در آن، از فناوری اطلاعات برای اندازه گیری، پایش، کنترل و مدیریت تولید، توزیع، ذخیره و مصرف انرژی الکتریکی بهره گرفته می شود. با هوشمندسازی شبکه برق، ضمن ایجاد بستر مخابراتی دوطرفه، امکان جمع آوری، مدیریت، پردازش و تحلیل داده های مربوط به شبکه فراهم می گردد. مدیریت مصرف با استفاده از وسایل اندازه گیری هوشمند و مدیریت عرضه و تقاضا یکی دیگر از مزایای داشتن شبکه هوشمند است.
در ایران بسترهایی برای تجهیز شبکه هوشمند برق و استفاده بهینه از اینترنت اشیا در این زمینه درحال شکل گیری است و سرمایه گذاری در شبکه هوشمند برق بیشتر به سمت نصب کنتورهای هوشمند در بخش توزیع جذب شده است. طرحی که فهام (فراسامانه هوشمند اندازه گیری و مدیریت انرژی) نام گرفته است.