بررسی تطبیقی جلوه های معنویت در شعر سهراب سپهری و ویلیام بلیک
ادبیات تطبیقی به عنوان پلی میان فرهنگ ها، در تحلیل آثار شاعرانی که در فضاهای فرهنگی و زمانی متفاوت زیسته اند، می تواند وجوه مشترک انسانی را آشکار سازد. در این میان، سهراب سپهری، شاعر معناگرا و طبیعت دوست معاصر ایران، و ویلیام بلیک، شاعر و نقاش انگلیسی قرن هجدهم، هر دو نگاهی ژرف به روح و هستی دارند. هدف این نوشتار، واکاوی تطبیقی جلوه های معنویت در آثار این دو شاعر با رویکرد توصیفی تحلیلی است.
در شعر بلیک، معنویت با نمادهای مذهبی و کهن الگوهای مسیحی پیوند دارد و روح انسانی را در کشاکش میان خیر و شر به تصویر می کشد. او با استفاده از زبانی نمادین، در پی رهایی انسان از قیود مادی و بازگشت به نور نخستین است. در مقابل، سپهری با الهام از عرفان شرقی و تعالیم بودایی، معنویت را در سادگی، طبیعت و سکوت می جوید. شعر او نه در تضاد با ماده، بلکه در امتداد آن، به کشف «حضور» می پردازد.
بر اساس تحلیل تطبیقی، هر دو شاعر در دعوت انسان به بازگشت درونی، نگاه شهودی به طبیعت، و درک وحدت وجودی جهان اشتراک دارند. با این حال، بلیک از منظری الهیاتی و نمادین به معنویت می نگرد، در حالی که سپهری تجربه ای عرفانی، حسی و شهودی را بازتاب می دهد.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که هر دو شاعر، با وجود فاصله زمانی و فرهنگی، در بازنمایی معنویت به مثابه امری فراتر از آیین و اعتقاد، به گفت وگویی جهانی میان شرق و غرب یاری رسانده اند.