عوامل سوق دهنده سرمایه ها به بازار طلا در ایران با استفاده از سیستم ارزیابی اقتصادی ثانویه سه ماهه سوم سال ۱۴۰۴

 عوامل سوق دهنده سرمایه ها به بازار طلا در ایران با استفاده از سیستم ارزیابی اقتصادی ثانویه

چکیده (Abstract)

در سال های اخیر، سرمایه گذاران ایرانی با مجموعه ای از چالش های اقتصادی، اجتماعی و ژئوپلتیک مواجه شده اند که منجر به کاهش اعتماد به بازار سرمایه و رشد شدید بازار طلا شده است. این مطالعه با استفاده از سیستم ارزیابی اقتصادی ثانویه و تحلیل داده های موجود از بازار ارز، طلا، مسکن و شاخص های کلان اقتصادی، به بررسی ریشه های این گرایش می پردازد. یافته ها نشان می دهد که تورم پنهان (۴۵٪)، سقوط ارزش ریال (دلار ≈ ۱,۰۸۵,۰۰۰ ریال)، رکود بازار مسکن و افزایش ریسک ژئوپلتیک (ضریب ۹) عوامل کلیدی در سوق دهی سرمایه ها به طلا هستند.


---

مقدمه (Introduction)

اقتصاد ایران در سال های اخیر با تورم شدید، نوسان نرخ ارز، بی ثباتی سیاسی و محدودیت های تولید مواجه بوده است. در چنین شرایطی، بازارهای سرمایه گذاری داخلی (بورس، مسکن) با کاهش جذابیت مواجه شده و سرمایه ها به سمت دارایی های امن مانند طلا سوق یافته اند. این مقاله با تحلیل داده های مالی موجود و با استفاده از سیستم ارزیابی اقتصادی ثانویه، مسیر و دلایل این تغییر رفتار سرمایه گذاران را بررسی می کند.


---

مرور ادبیات (Literature Review)

مطالعات پیشین نشان داده اند:

افزایش نرخ ارز و تورم موجب گرایش سرمایه ها به دارایی های محفوظ در برابر تورم مانند طلا می شود.

بحران های ژئوپلتیک و ریسک منطقه ای، اثر مستقیم بر کاهش اعتماد به بازارهای مالی دارد.

رکود بازار مسکن و دشواری تامین مالی، سرمایه گذاری در این بازار را کاهش داده و طلا را جذاب کرده است.

سیستم های ارزیابی اقتصادی ثانویه به عنوان ابزار تحلیلی، امکان استفاده از داده های موجود (Secondary Data) برای تحلیل روندهای سرمایه گذاری را فراهم می کنند.



---

روش شناسی (Methodology)

این تحقیق با استفاده از سیستم ارزیابی اقتصادی ثانویه انجام شده است:

1. جمع آوری داده ها:

* اطلاعات شهریورماه ۱۴۰۴ :

نرخ دلار آزاد: ≈ ۱,۰۸۵,۰۰۰ ریال

تورم سالانه: ۴۵٪

قیمت طلای ۱۸ عیار: ۷,۰۰۰,۰۰۰ تومان

شاخص بورس و بازدهی بازار سرمایه

وضعیت بازار مسکن: عوارض، مصالح، وام

ضریب ریسک ژئوپلتیک: ۹



2. تحلیل داده ها:

تحلیل همبستگی بین نرخ دلار، تورم و قیمت طلا

بررسی روند بازار مسکن و بورس

تحلیل اثر ریسک ژئوپلتیک و سیاست های بین المللی (نرخ بهره فدرال رزرو)



3. مدل سازی رفتار سرمایه گذاران:

استفاده از شاخص های روانی و اقتصادی برای تخمین گرایش به طلا

تعیین نسبت سرمایه گذاری بین طلا، مسکن و بورس





---

تحلیل داده ها (Data Analysis)

1. بازار ارز و طلا

رشد دلار آزاد از ~۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال به 1.200.000 ریال طی حداکثر سه ماهه اخیر

افزایش قیمت طلای ۱۸ عیار از ۶,۸۰۰,۰۰۰ تومان به 12 میلیون تومان

همبستگی مثبت دلار و طلا بیش از : r ≈ 0.87



2. تورم و قدرت خرید

تورم نقطه ای: ۴۵٪

کاهش قدرت خرید ریال → سرمایه گذاری در طلا برای حفظ ارزش



3. بازار مسکن

رکود شدید در شهرهای پرجمعیت

افزایش عوارض شهرداری و مصالح ساختمانی

کاهش دسترسی به وام های کم بهره



4. شاخص های بازار سرمایه

شاخص کل بورس نوسانات شدید و بازدهی منفی در مقاطع متعدد

کاهش اعتماد سرمایه گذاران خرد



5. ریسک ژئوپلتیک و سیاست های جهانی

ضریب ریسک منطقه ای = ۹ (هشدار بالا)

نرخ بهره فدرال رزرو افزایش یافته و تاثیر مستقیم بر قیمت دلار و طلا دارد





---

بحث و تفسیر (Discussion)

چرا سرمایه ها به طلا سوق یافته اند؟

1. کاهش ارزش ریال و تورم بالا → طلا به عنوان محافظ سرمایه


2. رکود بازار مسکن و افزایش هزینه ها → کاهش جذابیت سرمایه گذاری در املاک


3. نوسان بازار بورس و بی اعتمادی → خروج سرمایه از بازارهای مالی


4. ریسک ژئوپلتیک و ترس از بی ثباتی → دارایی امن طلا



تحلیل سیستم ارزیابی اقتصادی ثانویه

داده های ثانویه (قیمت دلار، طلا، تورم، بازار مسکن و بورس) نشان می دهد که ترکیب عوامل داخلی و خارجی باعث شکل گیری روند صعودی بازار طلا شده است.




---

نتیجه گیری (Conclusion)

تحلیل با استفاده از سیستم ارزیابی اقتصادی ثانویه نشان می دهد:

بازار طلا در ایران در سال های اخیر به «پناهگاه ارزش» تبدیل شده است.

عوامل اصلی: تورم ۴۵٪، دلار ≈ ۱,۰۸۵,۰۰۰ ریال، رکود بازار مسکن، ضریب ریسک ژئوپلتیک ۹، نوسان بورس و سیاست های بین المللی.

سیاست های پیشنهادی: تثبیت بازار سرمایه، کاهش تورم، ارائه وام های کم بهره، توسعه زیرساخت های تولید و انرژی، مدیریت ریسک های ژئوپلتیک.



---

منابع (References)

1. TGJU — نرخ دلار و طلا در ایران (tgju.org)


2. IranBroker — تحلیل بازار طلا (iranbroker.net)


3. Intellinews — نرخ ارز و بحران ریال (intellinews.com)


4. Trendonify — داده های تورم (trendonify.com)


5. مرکز آمار ایران — شاخص های کلان اقتصادی