حقوق مجروحان جنگی در آئینه حقوق بین الملل

حقوق مجروحان جنگی در آئینه حقوق بین الملل 

جنگ نه تنها تهدید کننده صلح و امنیت بین المللی است ، بلکه وضعیتی فاجعه آمیز است که مخاطرات ویرانگری در زندگی انسان به بار می آورد و زیست صلح جویانه وی را با مخاطراتی کمرشکن مواجه می کند . جنگ وضعیت استثنائی است و مطابق با قیاس اولویت قواعد مربوط به آن هم حالتی استثنائی دارند و حقوق جنگ مجموعه اصول و قواعدی است که بر روابط میان کشور های متخاصم و میان متخاصم ها و بی طرف ها حاکمیت دارد که با حقوق بشر دوستانه نیز ارتباطی تنگاتنگ دارد . امروزه حقوق بین الملل کمتر به تدوین مقررات مربوط به جنگ دارد می پردازد ، بلکه مقررات مربوط به پیشگیری از آن را بیشتر مورد توجه قرار می دهد . در تمامی درگیری های مسلحانه یکی از مهم ترین و آسیب پذیرترین گروه های انسانی مجروحان جنگی هستند . حمایت و مراقبت از این افراد نه تنها یک تکلیف انسانی بلکه تعهدی اخلاقی و حقوقی است که در چهارچوب حقوق بشردوستانه بین المللی به خصوص کنوانسیون های چهارگانه ژنو مصوب 1949 مورد تاکید قرار گرفته است .

کنوانسیون اول ژنو ۱۹۴۹ و پروتکل های الحاقی آن، مهم ترین اسناد حقوقی در این حوزه هستند. طبق این کنوانسیون، تمامی طرف های درگیر موظف اند به مجروحان و بیماران بدون تبعیض ملیتی، دینی یا سیاسی کمک کنند و آن ها را از هر نوع آسیبی محافظت کنند. اصول اساسی این حمایت عبارتند از:

اصل بی طرفی و بی تبعیض: کمک ها باید به همه مجروحان داده شود، حتی اگر در صف مقابل جنگ باشند.

اصل حفاظت: کارکنان پزشکی و تجهیزات پزشکی باید از هرگونه حمله مصون باشند.

اصل دسترسی: کمک های پزشکی باید به صورت آزادانه و سریع به مجروحان برسد.

این اصول، پایه و اساس وظایف پزشکان، نیروهای نظامی و مردم در جنگ است.

چند نمونه از مصادیق 

حفاظت از پرسنل پزشکی: حمله به پرسنل درمانی یا تجهیزات پزشکی ممنوع است و نقض آن جنایت جنگی محسوب می شود.

امکان دسترسی به تجهیزات و دارو: تجهیزات پزشکی و دارویی باید در میدان جنگ تامین و قابل استفاده باشند.

بی تبعیض بودن درمان: مجروحان دشمن باید همانند نیروهای خودی درمان شوند.

حفظ جان و کرامت انسانی: حتی در صورت شرایط سخت، باید کرامت مجروحان حفظ شود و شکنجه یا آزار ممنوع است. 

استفاده از علائم مشخص: استفاده از صلیب سرخ یا هلال احمر برای علامت گذاری تجهیزات و پرسنل پزشکی.