نگاه کلی به حقوق بشر ۶

 نگاه کلی به حقوق بشر ۷ 

یگانگی زن و مرد در برخورداری از عقل و خردورزی بسیار مهم و از ویژگی های انسان و فطرت وی ، برخورداری از عقل است . همه انسان ها دارای عقل هستند و همگی به تعقل دعوت شده اند . از این رو در قرآن کریم ارزش انسان به تعقل اوست و در غیر این صورت از بدترین جنبندگان خواهد بود . ( ان شر الدواب صم بکم الذین لا یعقلون ) 

یگانگی در بهره مندی از ارزش ها : زن و مرد هر دو به کمال دعوت شده اند و هر دو ، قابلیت کمال را دارند و بین آنها تفاوتی نیست . در آموزه های اسلامی ، ارزش های انسانی که ملاک سنجش انسان ها است برای زن و مرد به طور یکسان ترسیم شده است . آیاتی که علم و جهل ، ایمان و کفر ، عزت و ذلت ، سعادت و شقاوت ، فضیلت و رذیلت و مانند آنها را مسائل ارزشی و ضد ارزشی می داند که هیچ کدام از اوصاف نه ذکورت دارد نه انوثت . 

یگانگی در برخورداری از حیات طیبه : در آیات قرآن کریم شخصیت انسانی زن مورد تاکید قرار گرفته است و در ردیف مردان می باشد . 

یگانگی در الگو قرار گرفتن و اشتراکات حقوقی : زن و مرد در صنف از انواع انسان می باشند .

تفاوت در وجود حقوق 

امامت و قضاوت : هر چند از نظر سیاسی و اجتماعی پذیرش مسئولیت های جامعه زن و مرد با هم برابرند ؛ اما مسئولیت امامت و قضاوت خطیر است و زنان از این امور معاف هستند . 

طلاق : اسلام اختیار طلاق را به مرد داده است ، چرا که در صورت توافق زوجین راهی برای جدایی نیست پس ناچار باید به یکی از این ها سپرده شود و به عهده مرد گذاشته شده است زیرا از یک طرف مسئولیت های خانواده را بر عهده دارد و این امر یکی از شئون مدیریت خانواده است . 

مدیریت خانواده از نظر اسلام : 

از نظر اسلام ، مبنای اساسی برای اداره خانواده ، محبت ، اخلاق و عاطفه است . با این حال مدیریت خانواده ارتباط مستقیم با امور مالی و اقتصادی دارد و تامین هزینه های اقتصادی زندگی با مرد است و زن حتی در صورت تمکن مالی تکلیفی در این خصوص ندارد . 

تفاوت در مقدار حقوق 

دیه : هر چند در دیه تا مقدار یک سوم زن و مرد با هم برابرند و بیشتر از آن دیه زن نصف مرد است اما با توجه به نگاه کلی اسلام در رابطه با جایگاه اجتماعی زن و مرد این امر ارتباطی به انسانیت و جایگاه زن ندارد . دیه خسارتی است که از طرف بستگان مقتول برای اعدام پرداخت می شود و از آنجا که مسئولیت اقتصادی خانواده با مرد است برای جبران خلا تامین کننده اقتصاد خانواده دیه بیشتری برای مرد در نظر گرفته شده است. 

شهادت :

در حقوق اسلامی شهادت زن مانند شهادت مرد پذیرفته می شود . ولی قدرت اثبات آن متفاوت است . مثلا در امور مرتبط به زنان قدرت اثبات شهادت مرد و زن متفاوت است و گاهی فقط شهادت مرد و در امور مالی شهادت هر دو و در جائی که شهادت دو زن با یک مرد برابر دانسته شده به منظور معاف دانستن زنان و عدم قرارگیری در رویداد های جنائی و قضائی است . 

تعدد زوجات :

در اسلام اصل اساسی بر تک همسری است لکن در شرایط استثنائی جواز چند همسری برای مرد اولا مشروط به رعایت عدالت در حقوق همسران است . ثانیا چند همسری به منظور صیانت از خانواده و تداوم نسل و حقی برای زنان و وظیفه برای مردان است . چرا که به دلیل طولانی بودن عمر طبیعی زنان نسبت به زنان و گسترش مرگ و میر در جنگ ها و مشاغل سخت و تعداد زنان آماده ازدواج غالبا بیشتر از مردان بوده است که جمعیت بسیاری از آنان بدون شوهر نمانند . 

ارث : 

هر چند زنان در برخورداری از ارث ها همانند مردان هستند ، بلکه در برخی موارد ارث زن بیش از مرد و در برخی موارد با مرد برابر می باشد . 

با این حال در مواردی ارث زنان کمتر از مردان است و این دلیل بر ارزش بیشتر مردان نمی باشد ؛ چرا که سهم الارث به عنوان بخشی از حقوق خانواده در کنار سایر اجزای نظام حقوقی لحاظ می شود . زن هم الزامی به خرج کردن سهم الارث ندارد ولی سهم الارث نمی تواند برای خویش نگه دارد و مرد باید متکفل تامین هزینه های زندگی و عهده دار امور اقتصادی خانواده شود و زن می تواند در ازای شیر دادن به نوزاد و حضانت و انجام کار های منزل مزد بیشتری دریافت نماید .