جایگاه «سرمایه اجتماعی» در حکمرانی دریایی؛ «شهر ساحلی رامسر» الگوی توسعه مبتنی بر سرمایه اجتماعی

چشم انداز سمن های رامسر

برای آنکه به چشم انداز و دورنمای فعالیت سمن های رامسر مبتنی بر یک «نقشه راه» دست یابیم، باید به «نظام مسائل» رامسر توجه کنیم. زیرا نظام مسائل شکل دهنده دغدغه هاست و دغدغه اعضای سمن ها، جهت دهنده حرکت سمن ها خواهد بود. و البته نباید فراموش کنیم که در میان مولفه های 5 گانه تصمیم سازی و تصمیم گیری –که پیش از این در یادداشتی دیگر مطرح کردم و عبارتند از: «نظام مسائل»، «تجربیات و مدیریت دانش»، «آینده پژوهی»، «فشار فناوری» و «ایده»- می توان «نظام مسائل» را مهمترین عامل اثرگذار بر فعالیت سمن ها در رامسر دانست. زیرا در میان مطالعات علمی و پژوهش های مرتبط با رامسر که در پایگاه های استنادی مختلف در اختیار پژوهشگران قرار دارد، مطالعه آینده پژوهانه و یا پروژه پژوهشی آینده پژوهانه مرتبط با رامسر مشاهده نشد. گویی پرداختن به این موضوع و انتشار آن برای دانشجویان و یا اساتید دانشگاه های رامسر و حتی برای ادارات این شهرستان جذاب لازم را ندارد.

از سوی دیگر مطالعه جدی مرتبط با «مدیریت دانش» و یا ثبت و ضبط تجربیات مدیران و مسئولان و یا حتی فرهیختگان رامسر در دسترس نیست. در خصوص «ایده» هم که تاکنون «جشنواره ایده پردازی» و یا حتی برگزاری مسابقه ایده پردازی و یا راه اندازی سایت اینترنتی که به جمع آوری ایده ها و پیشنهادات مردم برای توسعه رامسر بپردازد توسط ادارات دولتی رامسر مشاهده نشد.

بدون تردید، هم اکنون و حتی در سال های آینده، «توسعه» و «توسعه یافتگی» از جمله مهمترین دغدغه های اعضای سمن های مختلف در رامسر خواهد بود.

ضمن گرامیداشت یاد و نام پیشکسوتان و چهره های ماندگار سمن های رامسر به ویژه «انجمن اهل قلم رامسر» نظیر مرحوم حسن رحیمیان، مرحوم حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سجادی، مرحوم نورالدین اکرامی، مرحوم فلکی مقدم و همه از دست رفتگان سمن های رامسر، پای صحبت دو تن از مسئولان انجمن اهل قلم رامسر نشستم و دقایقی با استاد عیسی خاتمی و استاد محمد علی جهانبخش از اعضای فعال سمن های رامسر گفتگو کردم.

عیسی خاتمی این نکته مهم را بیان کرد که تاب آوری، توان تحمل و ایجاد وفاق و پذیرش مردم رامسر با گردشگران و مردم غیر رامسری بالا است، به گونه ای که میزان موفقیت مهاجران غیربومی رامسر بیش از سایر شهرهاست. وی اشاره کرد که میزان قوم مداری مردم رامسر پایین است و به راحتی اقوام مهاجر را در خود پذیرا هستند. مردم رامسر قدرت مدارا و سازگاری بیشتر و توان تطبیق پذیری بیشتری دارند. و البته نباید این واقعیت را نادیده گرفت که مبانی نظری توسعه اجتماعی و فرهنگی در رامسر غنی تر از سایر شهرهای مشابه است

عیسی خاتمی بر این باور است که سه مسئله اساسی رامسر در میان نظام مسائل این شهر در مسیر توسعه عبارتند از:

-ثبت جهانی منظر طبیعی تاریخی رامسر

-نداشتن کمربندی و مشکل ترافیک

-تخریب رو به گسترش جنگل رامسر به دلیل مدیریت نامناسب پسماندها

خاتمی در توضیح این مورد گفت که زباله های منطقه در جنگل رامسر دپو و مستقر می شود. شیرابه های زباله در محیط اطراف و در رودخانه صفارود پخش می شود. آلودگی دریا نیز از جمله پیامدهای سرریز شیرابه های زباله به دریا است. تغییر اکوسیستم منطقه ناشی از مدیریت نامناسب در این حوزه است.

استاد جهانبخش نیز از «توسعه پایدار و همه جانبه» به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های اکنون و آینده سمن ها نام بردند. سمن ها منجر به بهبود کیفیت زیست مردم در رامسر شده اند. جهانبخش بررسی کارنامه عملکرد سمن ها در رامسر از ابتدا تاکنون را ضروری می داند که البته این موضوع می تواند موضوع یک پایان نامه در دانشگاه های رامسر باشد.

پژوهشگر بر این باور است اقتصاد رامسر، آب آشامیدنی، اشتغال، آسیب های اجتماعی و تعدادی دیگر از مسائل، از جمله مسایل مورد توجه سمن ها در آینده خواهد بود.

پیشنهادهایی برای توسعه رامسر

-فراخوان ایده ها از طریق برگزاری جشنواره ایده پردازی یا راه اندازی سایت اینترنتی مرتبط برای جمع آوری ایده ها و پیشنهادات برای رفع مشکلات رامسر.

- برگزاری جلسات هم اندیشی و هم افزایی فرمانداری رامسر با مسئولان دانشگاه های رامسر، در راستای ایجاد انگیزه تولید محتوای دانشی دانشگاه های رامسر اعم از پایان نامه، مقالات، کتاب و... .

-برگزاری جشنواره «آثار دانشی و پژوهشی رامسر» و جمع آوری کلیه آثار مکتوب اعم از رساله دکترا، پایان نامه کارشناسی ارشد، کتاب، مقاله به منظور تسهیل کاربست دستاوردها و یافته های دانشی و پژوهشی مرتبط با رامسر.

-راه اندازی انجمن تاریخ شفاهی رامسر برای ساماندهی تاریخ شفاهی مردم و مسئولان رامسر در راستای دستیابی به بسته های دانشی و تسهیل بکارگیری تجربیات منطبق بر مدیریت دانش.

-افزایش تعامل و هم افزایی مسئولان ادارات شهرستان رامسر و استان های مازندران و گیلان با سمن ‎های رامسر از طریق حضور مسئولان در جلسات سمن ها، و بکارگیری اعضای برجسته سمن ها به عنوان مشاور در ادارات رامسر و استانداری های دو استان گیلان و مازندران.

-برگزاری همایشی با حضور دانشگاه های رامسر و سمن های رامسر برای تقسیم کار پژوهشی در راستای تقویت نقش دانشگاه های رامسر در حل مسائل رامسر.

سخن آخر...

نقش سمن های رامسر بر فرایند توسعه رامسر غیرقابل انکار است. سرمایه اجتماعی ایجاد و تقویت شده توسط این سمن ها در حل نظام مسائل و گام برداری در مسیر توسعه پایدار و حکمرانی مطلوب در آن شهرستان امری قابل تبیین و الگوسازی برای سایر شهرها و استان های ساحلی است. عمده اعضای سمن های رامسر، فرهیختگانی هستند که دغدغه مند رامسر و رامسری هستند و بهره مندی از فرصت وجود این افراد در رامسر توسط ادارات دولتی، گام برداری در مسیر تحقق حکمرانی مطلوب و حتی متعالی تلقی می شود. بررسی عملکرد و میزان اثرگذاری رامسر بر ارتقای کیفیت زندگی مردم و توسعه رامسر می تواند زمینه ساز ایجاد الگویی برای همه شهرها و استانهای ساحلی ایران شود. باید در برابر رامسر و رامسری تعظیم کرد که با اعتماد به یکدیگر و مشارکت و تحقق اراده خود و همکاری و تعامل، زندگی بهتری را رقم زدند. «مسئولیت اجتماعی» مردم رامسر در برابر یکدیگر، واقعیتی غیرقابل انکار است.

بخشی از یادداشت«جایگاه سرمایه اجتماعی در حکمرانی دریایی؛ شهر ساحلی رامسر الگوی توسعه مبتنی بر سرمایه اجتماعی» از دکتر رضا جهان فر، منتشر شده در روزنامه اقتصاد سرآمد، 25 آبان 1404 به نشانی

https://eghtesadsaramad.ir/Newspaper/item/160814