هویت حرفه ای معلم؛ بنیان کیفیت در نظام آموزشی
هویت حرفه ای معلم، یکی از مولفه های بنیادین کیفیت آموزش است که در سال های اخیر مورد توجه پژوهشگران حوزه تعلیم وتربیت قرار گرفته است. هویت حرفه ای، مجموعه ای از باورها، نگرش ها، ارزش ها و درک فرد از نقش و جایگاه شغلی خویش است که بر شیوه عمل، تصمیم گیری و تعامل معلم با محیط آموزشی اثر مستقیم دارد. معلمی که از هویت حرفه ای منسجم برخوردار است، آموزش را صرفا به عنوان یک وظیفه اداری تلقی نمی کند، بلکه آن را رسالتی تربیتی و اجتماعی می داند.
شکل گیری هویت حرفه ای معلم، فرایندی تدریجی و پویاست که تحت تاثیر آموزش های دانشگاهی، تجربه های عملی، کارورزی و تعامل با همکاران و فراگیران قرار می گیرد. در این میان، نقش برنامه های تربیت معلم و فرصت های یادگیری تجربی بسیار تعیین کننده است. کارورزی های هدفمند، بازاندیشی حرفه ای و مواجهه با موقعیت های واقعی کلاس درس، زمینه ای فراهم می آورد تا دانشجومعلمان بتوانند میان دانش نظری و عمل آموزشی پیوند برقرار کنند و درک عمیق تری از نقش حرفه ای خود به دست آورند.
پژوهش ها نشان می دهد معلمانی که از هویت حرفه ای قوی تری برخوردارند، از انگیزش شغلی بالاتر، تعهد سازمانی بیشتر و انعطاف پذیری بهتری در مواجهه با چالش های آموزشی برخوردارند. این معلمان، قادرند روش های تدریس خود را متناسب با نیازهای فراگیران تنظیم کرده و به طور مستمر عملکرد خویش را مورد بازنگری قرار دهند.
در نهایت، توجه به تقویت هویت حرفه ای معلمان، نه تنها به بهبود عملکرد فردی آنان می انجامد، بلکه کیفیت نظام آموزشی را به صورت پایدار ارتقا می دهد. ازاین رو، سرمایه گذاری در برنامه های تربیت معلم و توسعه حرفه ای، شرط اساسی تحقق آموزش اثربخش و معنادار است.