تحلیل و بررسی میزان اعتماد مخاطبان به آثار نمایشی رسانه ملی و پلتفرم های اینترنتی
اعتماد مخاطبان به محتوای آثار نمایشی تولید و پخش شده در رسانه ملی و پلتفرم های اینترنتی را می توان به مثابه دو مسیر متفاوت در تجربه فرهنگی جامعه امروز ایران دید. رسانه ملی ، سال ها تنها مرجع رسمی تولید و پخش آثار نمایشی بود و همین انحصار باعث شد مخاطب ناگزیر به مصرف محتوای آن باشد، اما اعتماد چیزی فراتر از دسترسی است و نیازمند کیفیت، صداقت و تنوع است.
محدودیت های محتوایی و تکرار کلیشه ها باعث شده مخاطب احساس کند روایت ها ناقص بیان شده اند و همین امر اعتماد را فرسایش داده است. حتی در مواردی که سریال های رسانه ملی محبوب می شوند، این محبوبیت بیشتر به تلاش فردی سازندگان نسبت داده می شود تا به ساختار حمایتی رسانه ؛ بنابراین اعتماد در اینجا امری موقتی است و پایدار نمی ماند. در مقابل، پلتفرم های اینترنتی با ورود خود ، قرارداد تازه ای با مخاطب بستند از جمله : آزادی انتخاب، تنوع ژانر و امکان تجربه روایت های متفاوت. مخاطب در این فضا می تواند بازخورد بدهد، تغییرات را در فصل های بعدی یا تولیدات جدید ببیند و همین شفافیت و پاسخ گویی اعتماد بین سازنده و مخاطب را تقویت می کند. آثار اینترنتی بیشتر به سراغ موضوعات خاکستری و شخصیت های چندلایه می روند، چیزی که مخاطب آن را صادقانه تر می بیند و همین باعث می شود اعتماد در اینجا روندی باشد نه مقطعی . تفاوت اصلی در سازوکار اعتماد است؛ رسانه ملی به دلیل ماموریت نهادی و محدودیت های ساختاری کمتر می تواند به نیازهای هنری و تنوع جهان بینی ها پاسخ دهد، در حالی که پلتفرم ها به دلیل انعطاف و رقابت واقعی بین خود ، مجبورند کیفیت و جذابیت اثر را بالا ببرند. البته هر دو فضا چالش های خود را دارند؛ رسانه ملی با تضاد میان ماموریت و هنر و پلتفرم ها با خطر گرایش به فرمول های تجاری و افت کیفیت در رقابت تنگاتنگ. اما تفاوت مهم این است که سازوکار پاسخ گویی در پلتفرم ها سریع تر عمل می کند و امکان اصلاح وجود دارد، در حالی که تغییر در رسانه ملی کند و دیرهنگام است.
اعتماد مخاطب به رسانه محصول مکان نیست، محصول مکانیزم است. رسانه ملی تا زمانی که ماموریت فرهنگی خود را بر هنر تحمیل کند، نمی تواند اعتماد پایدار بسازد، در حالی که پلتفرم های اینترنتی به دلیل انعطاف و چندصدایی بودن امروز دست بالاتر را دارند. اگر رسانه ملی بتواند سازوکار خود را بازتعریف کند و از تامین پخش به تضمین اقناع افکار برسد، هنوز ظرفیت آن را دارد که در این رقابت عقب نماند، اما تا آن زمان اعتماد مخاطب به آثار نمایشی بیشتر در پلتفرم های اینترنتی شکل می گیرد و تثبیت می شود.