تقدم اصالت تربیت غیر کلامی بر سخنران تربیتی شدن

یادداشت اول: تقدم اصالت تربیت غیرکلامی بر سخنرانی تربیتی

مقدمه

یکی از چالش های متداول در تربیت فرزندان، بی اثر بودن گفتار والدین، به ویژه در دوران نوجوانی است. ریشه یابی دقیق این معضل، ما را به پدیده ای پویا و فرایندی رهنمون می کند که ریشه در سال های متمادی رشد و نمو فرزند دارد و اکنون به دریایی از ناسازگاری ها و دشواری های مشترک برای فرزند و والدین تبدیل شده است.

یافته های پژوهش ها نشان می دهد که بخش عمده ای از کنش های منفی در رفتار فرزندان، ناشی از "تصویربرداری" و "فیلم برداری" ناخودآگاه آنان در طول زندگی، از دوران نطفه و جنینی تا طفولیت و عنفوان نوجوانی است. این تصویربرداری، شامل رفتارها، کنش ها و واکنش های والدین می شود که به عنوان الگو، در ذهن و ضمیر ناخودآگاه فرزند حک شده و به سبک، روش و منش او در زندگی تبدیل می شود. این سبک، ترکیبی از رفتارهای خوب و بد مشاهده شده از والدین است.

معضل تناقض گفتار و رفتار

مشکل اساسی در اینجاست که فرزند در مواجهه با تناقض بین گفتار و رفتار والدین، دچار تضاد و به تعبیر علمی، "پارادوکس رفتاری" می شود. در دوران نوجوانی، با ظهور قدرت تجزیه و تحلیل، حس کمال طلبی و استقلال، فرزند با ناملایمتی های ذهنی خود مخالفت می کند و این امر، زمینه ساز تنش با اطرافیان، به ویژه والدین می شود.

راهکار: اصالت بخشیدن به تربیت غیرکلامی

با آگاهی از این ریشه عمیق، می توانیم برای حل این معضل، رویکردی نوین اتخاذ کنیم. به جای تمرکز صرف بر سخنرانی های تربیتی، باید بر "تربیت غیرکلامی" تمرکز کنیم. تربیت غیرکلامی، شامل رفتارها، کنش ها و واکنش های روزانه ی ما در قبال فرزندان است. این رفتارها، به مراتب قدرتمندتر از هر سخنرانی و نصیحتی هستند و در ناخودآگاه فرزند حک شده و الگوی رفتاری او را شکل می دهند.

توصیه هایی برای تربیت غیرکلامی اثرگذار:

• صداقت و انطباق گفتار و رفتار: نخستین گام، صداقت و انطباق کامل گفتار و رفتارمان است. اگر در مورد صبر و صداقت صحبت می کنیم، باید در عمل نیز صبور و صادق باشیم.
• توجه و احترام به فرزند: توجه و احترام به فرزند، در تمام لحظات و موقعیت ها، به او احساس ارزشمندی و امنیت می دهد.
• کنترل خشم و عصبانیت: کنترل خشم و عصبانیت در برابر فرزند، به او می آموزد که چگونه با احساسات خود به طور صحیح برخورد کند.
• ابراز محبت و قدردانی: ابراز محبت و قدردانی از فرزند، به او انگیزه می دهد و عزت نفس او را تقویت می کند.
• همراهی و همدلی: در لحظات شادی و غم، در کنار فرزند باشیم و با او همدلی کنیم.
• ایجاد الگوی رفتاری مثبت: با مطالعه، خودسازی و ارتقای صفات اخلاقی، الگوی رفتاری مثبتی برای فرزند خود باشیم.

با تمرکز بر تربیت غیرکلامی و اصالت بخشیدن به آن، می توانیم زمینه ای را فراهم کنیم که فرزندمان در فضایی سرشار از صداقت، احترام، محبت و همدلی، به الگوهای رفتاری صحیح دست یابد و در مسیر رشد و تعالی گام بردارد.

نکته:

در این یادداشت، از اصطلاحاتی مانند "تصویربرداری" و "فیلم برداری" به طور استعاری برای تشریح نقش ناخودآگاه در یادگیری و الگوبرداری استفاده شده است.

نکته2 :

مطلب فوق با بهرمندی و شرح و تفسیری از حدیث امام صادق علیه السلام بیان گردید:

کونوا دعاه للناس بغیر السنتکم لیروا منکم الورع و الاجتهاد و الصلاه و الخیر فان ذلک داعیه

بوده باشید دعوت کنندگان مردم(بسوی آئین حق)بغیر از زبانهایتان(بوسیله کردارتان)تا از شما ورع و کوشش و نماز و اعمال خیر دیده شود که این(حالت از رفتار و کردار شما)خود دعوت کننده(بسوی حق)است.

منبع:

وسائل الشیعه  ج۱۵ ص۲۴۶