تعریف لغوی و اصطلاحی حجاب

تعریف لغوی حجاب

صاحب مقاییس اللغه میآورد حجب دارای یک معنای اصلی است و آن منع است. گفته می شود حجبته ، یعنی؛ منع کردم او را ابن) ،فارس، ۱۴۰۴، ج ۲، ص (۱۴۳ مصطفوی دیدگاه جامعی در مورد حجاب بیان میکند ان الحجاب هو الحائل الحاجز المانع عن تلاقی شیئین او اثرهما سواء کانا مادیین او معنویین او مختلفین و سواء کان الحاجب مادیا او معنویا مصطفوی، ۱۳۶۸، ج ۲ ص ۱۶۷) حجاب در اصل به معنای مانع از تلاقی دو چیز یا اثر آن دو است؛ چه هر دو چیز مادی باشند یا معنوی یا یکی مادی و دیگری معنوی و نیز بدون تفاوت از این ناحیه که آن مانع و حجاب، شیء مادی باشد یا امر معنوی. کاربرد این واژه در قرآن دلالت بر آن دارد که اصل معنای «حجاب» «منع» است و اگر به پوشش، «حجاب» گفته میشود از آن رو است که ،پوشش مانع از دیدن .است. مانند: (و هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را به عنوان (عاریت از آنان همسران پیامبر] میخواهید از پشت پرده بخواهید (احزاب (۵۳ در این آیه شریفه حجاب به معنای مانع مانع (دیدن است.

ب تعریف اصطلاحی حجاب

حجاب به معنای اصطلاحی و متداول ،امروزی پوشش و ستر مخصوص بانوان است به طوری که سروگردن و برآمدگیهای بدن را بپوشاند. در واقع بانوی محجبه کسی است که به وسیله پوشش مناسب خود را در ستر و حجاب قرار میدهد و مانع از نگاه نامحرمان به خود می شود

رابطه بین مفاهیم فوق

بر اساس روایات میان سه مقوله ،حیا، عفت و پوشش رابطه سببی وجود دارد: امام علی(ع) می فرماید: سبب العفه الحیاء (آمدی (۱۴۱۰، ص (۳۹۶ حیا سبب عفت .است در روایت دیگری نقل شده است که ثمره الحیاء العفه (آمدی ۱۳۶۶، ص ۲۵۷ ( ثمره و نتیجه ،حیا، عفت و پاکدامنی است. بنابراین حیا سبب و منشا پیدایش عفت میشود و عفت سبب پیدایش پوشش میشود و هر چه میزان حیا بالاتر رود عفت و پاکدامنی نیز بیشتر می.شود امام علی (ع) می فرماید: علی قدر الحیاء تکون العفه. آمدی، ۱۴۱۰، ص ۴۵۱ مقدار عفت به مقدار حیا و شرم است بنابراین مفاهیم یاد شده مخصوص جنس خاصی نیست بلکه فضایل اخلاقی هستند که انسان را از ارتکاب به گناه باز میدارند همانگونه که حضرت آدم و حوا بعد از عریان شدن خود را با برگهای درختان پوشاندند و قرآن کریم حضرت یوسف (ع) و حضرت مریم (س) را برای دو جنس به عنوان نمونه ذکر کرده است. البته قابل ذکر است که در پوشش ظاهری میان زن و مرد اختلافاتی وجود دارد و آن نیز به خاطر نوع خلقت آنان

است.

تمام این مفاهیم ( عفت ،حیا،پوشش یک وجه اشتراک دارند و آن عبارت است از مهار کردن نفس و مدیریت هیجان درونی که نتیجه و برآیند مجموعه این عوامل موجب پیدایش ویژگی صیانت نفس و خودنگهداری است که تقوا نامیده می شود ( پسندیده ۱۳۸۳، ص ۳۰-۳۴)