واکاوی قابلیت اجرای احکام صادره از دیوان داوری ورزش CAS بر اساس کنوانسیون ۱۹۵۸ نیویورک در ایران

هوالمصور

واکاوی قابلیت اجرای احکام صادره از دیوان داوری ورزش CAS بر اساس کنوانسیون 1958 نیویورک

مقدمه

دیوان داوری ورزش (CAS) نهادی بین المللی در زمینه داوری است که وفق مقرراتی مکتوب و مدرن برای حل و فصل اختلافات ورزشی ایجاد شده است.برخی احکام صادره از این دیوان برای داشتن اثربخشی نیاز به شناسایی و اجرای بین المللی دارند. کنوانسیون نیویورک 1958، که یکی از پایه های اصلی حقوق داوری بین المللی است، چارچوب قانونی برای شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی، از جمله احکام CAS، را فراهم می کند.

دیوان داوری ورزش (CAS)

دیوان داوری ورزش به عنوان نهادی مستقل، در لوزان سوئیس مستقر است و توسط کمیته بین المللی المپیک (IOC) تاسیس شده است. این دیوان به عنوان نهاد مرجع در حل اختلافات ورزشی شناخته می شود و احکام آن برای تضمین انصاف و عدالت در ورزش از اهمیت ویژه ای برخوردار است

کنوانسیون نیویورک 1958

کنوانسیون نیویورک یکی از موفق ترین و گسترده ترین معاهدات بین المللی در حوزه داوری تجاری است که بیش از 160 کشور از جمله ایران عضو آن هستند. این کنوانسیون شرایط و معیارهایی را برای شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی تعیین می کند و به عنوان یک ابزار کلیدی در تسهیل تجارت بین المللی و حل اختلافات فرامرزی عمل می کند.

شرایط شناسایی و اجرای احکام CAS بر اساس کنوانسیون نیویورک

1. موافقت نامه داوری معتبر:طبق کنوانسیون نیویورک، برای اجرای حکم داوری، باید موافقت نامه داوری معتبر وجود داشته باشد. در زمینه ورزش، این موافقت نامه ها اغلب در قالب قراردادهای ورزشی یا مقررات و مواد اساسنامه های فدراسیون ها وکنفدراسیونها و سازمان های ورزشی وجود دارند که طرفین را به داوری در CAS ملزم می کنند.
2. رعایت اصول دادرسی عادلانه:فرآیند داوری باید منصفانه و بی طرفانه باشد و به طرفین فرصت دفاع کامل داده شود. احکام CAS باید این اصول را رعایت کنند تا توسط دادگاه های محلی کشورهای مختلف به رسمیت شناخته شوند.اصل انصاف نقش محوری دارد.
3. عدم مغایرت با نظم عمومی:یکی از دلایل اصلی که دادگاه ها ممکن است از اجرای حکم داوری امتناع کنند، مغایرت آن با نظم عمومی کشور محل اجرا است. این مفهوم شامل اصول اساسی حقوقی و ارزش های اخلاقی جامعه است. بنابراین، اگر حکمی از CAS با این اصول مغایرت داشته باشد، ممکن است اجرای آن در کشور محل اجرا رد شود.
   

چالش ها در اجرای احکام CAS

1. مسائل مربوط به نظم عمومی:تفسیر و تعیین مفهوم نظم عمومی می تواند در کشورها متفاوت باشد. این تفاوت ها ممکن است منجر به نتایج متناقض در شناسایی و اجرای احکام CAS در کشورهای مختلف شود.
2. تفاوت های فرهنگی و حقوقی:سیستم های حقوقی و فرهنگی متفاوت می توانند بر اجرای احکام داوری تاثیرگذار باشند. برخی کشورها ممکن است به دلیل تفاوت های حقوقی و فرهنگی، اجرای احکام CAS را نپذیرند یا با تاخیر مواجه کنند.
3. عدم آگاهی و تخصص حقوقی:در برخی کشورها، قاضیان و وکلای محلی ممکن است آگاهی و تخصص کافی درباره کنوانسیون نیویورک و رویه های داوری بین المللی نداشته باشند، که این می تواند منجر به مشکلاتی در اجرای احکام شود.
4. 
   

وضعیت ایران در ارتباط با کنوانسیون نیویورک

کنوانسیون نیویورک 1958 درباره شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی یکی از مهم ترین معاهدات بین المللی در حوزه داوری تجاری و ورزشی است که تاثیر بسزایی در حل و فصل اختلافات فرامرزی دارد. وضعیت ایران در ارتباط با این معاهده، به عنوان یکی از کشورهای عضو، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

عضویت ایران در کنوانسیون نیویورک

ایران در تاریخ ۱۵ اکتبر ۱۹۹۷ (۲۳ مهر ۱۳۷۶) به کنوانسیون نیویورک پیوست و این عضویت در ۱۳ ژانویه ۱۹۹۸ (۲۳ دی ۱۳۷۶) به طور رسمی لازم الاجرا شد. پیوستن ایران به این کنوانسیون، نشان دهنده تعهد کشور به شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی، از جمله احکام دیوان داوری ورزش (CAS) است.

تعهدات و حقوق ایران تحت کنوانسیون نیویورک

1. شناسایی و اجرای احکام داوری:ایران متعهد به شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی مطابق با شرایط تعیین شده در کنوانسیون نیویورک است. این احکام شامل احکام صادره از سوی CAS نیز می شود.
2. شرایط اساسی برای شناسایی و اجرا:موافقت نامه داوری معتبر: برای اجرای احکام داوری در ایران، باید موافقت نامه داوری معتبر بین طرفین وجود داشته باشد.
   رعایت اصول دادرسی عادلانه: احکام داوری باید در چارچوب فرآیندهای عادلانه و بی طرفانه صادر شده باشند.
3. موارد امتناع از شناسایی و اجرا:مغایرت با نظم عمومی: یکی از مواردی که دادگاه های ایران می توانند از شناسایی و اجرای حکم داوری امتناع کنند، مغایرت آن با نظم عمومی کشور است.
   عدم رعایت اصول دادرسی عادلانه: اگر ثابت شود که در فرآیند داوری، اصول دادرسی عادلانه رعایت نشده یا یکی از طرفین نتوانسته از حقوق خود به درستی دفاع کند، اجرای حکم ممکن است رد شود.
   

رویه های دادگاهی و تجربه های ایران

1. روند شناسایی و اجرای احکام:در ایران، احکام داوری خارجی پس از تایید دادگاه های محلی قابل اجرا هستند. دادگاه های ایران با توجه به مفاد کنوانسیون نیویورک و قوانین داخلی خود، درخواست های شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی را بررسی می کنند.
2. موارد موفق و ناموفق:در برخی موارد، دادگاه های ایران احکام داوری خارجی، از جمله احکام CAS، را شناسایی و اجرا کرده اند. اما در برخی موارد دیگر، به دلیل مغایرت با نظم عمومی یا مشکلات فرآیندی، از اجرای این احکام امتناع شده است.

چالش ها و پیشنهادات

1. مسائل مربوط به نظم عمومی:تفسیر و تعیین مفهوم نظم عمومی در ایران می تواند متفاوت باشد و در برخی موارد منجر به امتناع از شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی شود. اصلاحات قانونی و تعریف دقیق تر مفهوم نظم عمومی می تواند به کاهش این چالش ها کمک کند.
2. آموزش و آگاهی قضات:آموزش قضات و وکلا درباره اصول و موازین کنوانسیون نیویورک و رویه های داوری بین المللی می تواند به بهبود فرآیند شناسایی و اجرای احکام داوری کمک کند.
3. تقویت همکاری های بین المللی:تقویت همکاری های بین المللی بین نهادهای داوری ایران و نهادهای بین المللی می تواند در بهبود مکانیسم های شناسایی و اجرای احکام داوری موثر باشد.

ایران با پیوستن به کنوانسیون نیویورک 1958، متعهد به شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی شده است. این تعهد شامل احکام صادره از دیوان داوری ورزش (CAS) نیز می شود. با این حال، چالش هایی نظیر مسائل مربوط به نظم عمومی و تفاوت های فرهنگی و حقوقی همچنان وجود دارند که با آموزش و اصلاحات مناسب می توان آنها را بهبود بخشید.

پیشنهادات برای بهبود قابلیت اجرای احکام CAS

1. تقویت آموزش و آگاهی:آموزش قضات، وکلا و نهادهای حقوقی درباره اصول و موازین کنوانسیون نیویورک و رویه های داوری بین المللی می تواند به بهبود فرآیند شناسایی و اجرای احکام CAS کمک کند.
2. توسعه همکاری های بین المللی:تقویت همکاری بین المللی بین دیوان داوری ورزش، دولت ها و نهادهای حقوقی بین المللی می تواند در بهبود مکانیسم های شناسایی و اجرای احکام CAS موثر باشد.
3. اصلاحات در ساختارهای داوری ورزشی:توسعه و بهبود ساختارهای داوری ورزشی و توافق نامه های داوری می تواند کیفیت احکام CAS را افزایش دهد. این اصلاحات شامل تامین حقوق دفاع کامل، اطمینان از عدم تبعیض و توجیه تصمیمات داوری است.

نتیجه گیری

کنوانسیون نیویورک 1958 به عنوان چارچوبی برای شناسایی و اجرای احکام داوری بین المللی، نقش حیاتی در تضمین اجرای احکام صادره از دیوان داوری ورزش (CAS) ایفا می کند. با رعایت شرایط و موازین تعیین شده در این کنوانسیون، احکام CAS می توانند به طور موثر تری در سطح بین المللی اجرا شوند. با این حال، چالش هایی همچون مسائل مربوط به نظم عمومی و تفاوت های فرهنگی و حقوقی باید مورد توجه قرار گیرند تا اجرای احکام بهینه شود.

منابع و مآخذ

1. The New York Convention: سایت رسمی UNCITRAL
2. CAS Official Website: دیوان داوری ورزش
3. Born, Gary. "International Commercial Arbitration." Kluwer Law International, 2014.
4. Blackaby, Nigel, et al. "Redfern and Hunter on International Arbitration." Oxford University Press, 2015.
5. Moses, Margaret L. "The Principles and Practice of International Commercial Arbitration." Cambridge University Press, 2017.
6. Gaillard, Emmanuel, and John Savage. "Fouchard, Gaillard, Goldman on International Commercial Arbitration." Kluwer Law International, 1999.
7. Van den Berg, Albert Jan. "The New York Arbitration Convention of 1958: Towards a Uniform Judicial Interpretation." Kluwer Law International, 1981.

مصطفی لطفی / پژوهشگر حقوق ورزش / وکیل دادگستری