دلیل اهمیت مدیریت منابع انسانی چیست؟

امروزه تفاوت زیادی بین یک بخش منابع انسانی سالم که به رشد سازمان کمک می کند و یک بخش منابع انسانی که تنها یک بار در سال برای جشن تعطیلات شرکت ظاهر می شود، وجود دارد. همه میدانند که مدیریت منابع انسانی به عنوان یکی از فرایندهای پشتیبان سازمان مهم است اما تعداد کمی از آن ها از اهمیت واقعی آن مطلع هستند و می توانند به سوال منابع انسانی چیست پاسخ دهند. در این مقاله قصد داریم تا با مفهوم و اهمیت مدیریت منابع انسانی آشنا شویم.

منابع انسانی چیست؟ (تفاوت نیروی انسانی و منابع انسانی)

نیروی انسانی و منابع انسانی دو واژه شبیه به هم هستند که عده ای آن ها را به اشتباه به جای یکدیگر به کار می برند. نیروی انسانی در اصل به افرادی گفته می شود که در یک سازمان تولیدی یا خدماتی مشغول به کار و فعالیت هستند و استعداد و وظایف مشخصی دارند.

از سوی دیگر منابع انسانی (Human resource) بخشی از یک کسب و کار است که وظیفه آن یافتن، غربالگری، استخدام، آموزش و توسعه و برنامه ریزی برای دستیابی کارکنان به مزایای محیط کار و همچنین به حداکثر رساندن بهره وری کارکنان است. به عبارتی بر جذب و حفظ کارمندان در یک شرکت متمرکز است. همچنین مسائلی همچون حقوق و مزایا و خروج کارکنان توسط بخش منابع انسانی یک سازمان مدیریت می شود. از این رو واحد منابع انسانی، صرف نظر از اندازه سازمان، جزء ضروری هر کسب و کاری است.

برای اولین بار یک اقتصاددان آمریکایی در سال 1893، واژه منابع انسانی را با عنوان توزیع ثروت در کتاب خود منتشر کرد. پس از آن در قرن بیستم بود که بخش های منابع انسانی به طور رسمی توسعه یافتند و وظیفه رسیدگی به روابط بین کارکنان و کارفرمایان را بر عهده گرفتند. امروزه نیز لازم است تا مدیران منابع انسانی عملکرد کسب و کار را درک کنند و بتوانند به راحتی به زبان رهبران کسب و کار صحبت کنند تا تاثیر سنجیده و ثابت شده ای بر اهداف تجاری داشته باشند.

مدیریت منابع انسانی چیست؟

مدیریت منابع انسانی (HRM) یک رویکرد استراتژیک برای مدیریت کارکنان شرکت، فرهنگ کاری و محیط کار است تا افراد بتوانند تا حد امکان موثر و سازنده عمل کنند. همچنین استفاده از معیارهایی برای اندازه گیری موفقیت نیروی کار را نیز شامل می شود. مدیریت منابع انسانی در طول بیست سال گذشته دستخوش تغییرات زیادی شده است که به آن نقش مهم تری در سازمان های امروزی داده است.

در گذشته، مدیریت منابع انسانی به معنای پردازش حقوق و دستمزد، ارسال هدایای تولد به کارکنان، ترتیب دادن گردش های شرکت و اطمینان از پر شدن صحیح فرم ها بود. به عبارت دیگر، بیشتر یک نقش اداری بود تا یک نقش استراتژیک که برای موفقیت سازمان حیاتی است اما امروزه اینگونه نیست. در ادامه با فعالیت ها و وظایف مدیریت منابع انسانی بیشتر آشنا خواهیم شد.

فعالیت های کلیدی منابع انسانی

چند فعالیت کلیدی که منابع انسانی باید به طور موثر انجام دهد تا به ارزش یک شرکت بیافزاید عبارت است از:

Ø مدیریت امور کارکنان

Ø تعیین شاخص های ارزیابی با توجه به اهداف استراتژیک و گره زدن نتایج آن با پاداش و تنبیه و آموزش

Ø توسعه شایستگی هایی که عملکرد فردی و سازمانی را افزایش می دهد

Ø افزایش نوآوری، خلاقیت و انعطاف لازم برای افزایش رقابت

Ø پیاده سازی و ادغام فناوری از طریق بهبود کارکنان، آموزش و ارتباط با کارکنان

Ø پیاده سازی رفتار سازمانی

Ø اهمیت مدیریت منابع انسانی

همانطور که می دانید موفقیت و پیشرفت یک شرکت به کارمندان آن بستگی دارد از این رو مدیریت صحیح منابع انسانی بخش مهمی از حفظ یا بهبود سلامت کسب و کار را بر عهده دارد. به علاوه، مدیران منابع انسانی می توانند وضعیت بازار کار را برای کمک به رقابت پذیری سازمان نظارت کنند که می تواند شامل اطمینان از عادلانه بودن پاداش و مزایا، برنامه ریزی رویدادها برای جلوگیری از فرسودگی کارکنان و ... باشد.

از سوی دیگر اهمیت مدیریت منابع انسانی در مدیریت افراد حاضر در یک محیط کار برای دستیابی به ماموریت سازمان و تقویت فرهنگ است و هنگامی که به طور موثر انجام شود، می تواند از طریق آموزش و توسعه به پرورش مهارت های لازم در کاکنان فعلی بینجامد و بهره وری آنان را تا حد زیادی بالا ببرد.

وظایف مدیریت منابع انسانی

در این بخش قصد داریم تا به بیان برخی از مهمترین وظایف مدیریت منابع انسانی بپردازیم:

• مدیریت پرسنل: امروزه حتی با وجود دستگاه ها و ماشین آلات پیچیده، باز هم به وجود نیروی انسانی در سازمان احتیاج داریم. به همین دلیل، یکی از وظایف اصلی در مدیریت منابع انسانی، مدیریت کل فرایند مربوط به پرسنل است.

• مدیریت پاداش و مزایا: متخصصان مدیریت منابع انسانی باید تعیین کنند که آیا پاداش در نظر گرفته شده منصفانه است، با استانداردهای صنعت مطابقت دارد. علاوه بر این، مدیران منابع انسانی باید مطمئن شوند که دستمزد تعیین شده پرسنل، متناسب با شغل و منطبق با مشاغل و صنایع مشابه باشد.

• حفظ کارکنان: این وظیفه به معنای ایجاد انگیزه در کارکنان برای حفظ آن ها در سازمان است. پاداش یک عامل اصلی در حفظ کارکنان است، اما عوامل مهم دیگری نیز وجود دارد. برای مثال 90% کارمندان به دلایلی همچون نوع کاری که انجام میدهند، چالش با مدیر خود، عدم تناسب با فرهنگ سازمانی و... شرکت را ترک می کنند.

• آموزش و توسعه: مدیریت منابع انسانی در تلاش است تا اطمینان حاصل کند که کارمندان جدید نه تنها برای انجام کار آموزش دیده اند، بلکه به رشد و توسعه مهارت های جدید در شغل خود نیز ادامه می دهند زیرا این امر منجر به بهره وری بالاتر برای سازمان می شود. از سوی دیگر از آنجایی که آموزش یک جزء کلیدی در انگیزه کارکنان است، کارمندانی که احساس می کنند در حال توسعه مهارت های خود هستند، در شغل خود شادترند که این امر منجر به افزایش ماندگاری کارکنان می شود.

• حفاظت از کارگران: ایمنی از جمله مسائلی است که لازم است در همه سازمان ها مورد توجه قرار گیرد. از این رو یکی از وظایف مدیر منابع انسانی اطمینان از رعایت الزامات مربوط به ایمنی و حفاظت از کارکنان در محیط کار است.

• آگاهی از عوامل خارجی: علاوه بر مدیریت عوامل داخلی، لازم است تا مدیر منابع انسانی، عوامل خارجی را که ممکن است بر سازمان تاثیر بگذارد، در نظر بگیرد. عوامل خارجی مواردی هستند که شرکت، کنترل مستقیمی بر آنها ندارد با این حال می تواند تاثیر مثبت یا منفی بر منابع انسانی داشته باشند. عوامل خارجی ممکن است مسائلی همچون جهانی شدن، مسائل برون مرزی، تغییرات در قانون استخدام، تنوع نیروی کار، خروج، تعدیل نیرو و... باشد.

• رسیدگی به نگرانی های فعلی کارکنان: برخلاف مدیران شرکت که بر کار روزانه کارکنان نظارت می کنند، بخش های منابع انسانی با نگرانی های کارکنان مانند مزایا، حقوق، برنامه های بازنشستگی و آموزش سروکار دارند. همچنین ممکن است حل و فصل اختلافات بین کارمندان یا میان کارمندان و مدیران از وظایف آنها باشد.

ارتباط با واحد منابع انسانی

آموزش کارکنان جدید و قدیم برای آگاهی از اینکه چه زمانی باید با واحد منابع انسانی ارتباط برقرار کنند امری ضروری است. در اصل کارمندان باید احساس راحتی کنند که با بخش منابع انسانی خود در شرایط و موقعیت های زیر در ارتباط باشند:

• زمانی که شما به عنوان یک کارمند از سوی همکاران و یا مدیرتان مورد آزار و اذیت یا تبعیض قرار می گیرید.

• وقتی که در مورد مزایا، از جمله بیمه درمانی ارائه شده توسط شرکت یا حقوق تضمین شده توسط قانون، سوالی دارید.

• هنگامی که شرایط شخصی شما تغییر می کند (برای مثال صاحب فرزند شدن، نیاز به کاهش ساعات کاری، نیاز به مسکن و...)

• هنگامی که در مورد پیشرفت در شرکت سوالاتی دارید، از جمله فرصت هایی برای تحت الشعاع قرار دادن سایر کارمندان یا شرکت

• زمانی که به یک شخص ثالث برای حل یک مشکل مرتبط با کار نیاز دارید و ...

در این مقاله تلاش کردیم تا به سوال منابع انسانی چیست پاسخ دهیم و به بیان اهمیت مدیریت منابع انسانی بپردازیم زیرا همانطور که میدانید بخش منابع انسانی به شدت به فرهنگ یک شرکت کمک می کند، از این به عنوان یک بخش حیاتی در هر سازمان به حساب می آید.