بررسی ارث انسان های خنثی(دوجنسی) و فاقد علامت جنسی و دوسر در حقوق مدنی

خنثی کسی است که دارای آلت تناسلی زن و مرد باشد،کسی که علائم رجولیت او بر علائم انوثیت او غلبه دارد یا برعکس را "خنثی ظاهر" می گویند و کسی که هیچ یک از آن دو علامت در او بر دیگری غلبه ندارد را "خنثی مشکل" می گویند. درخصوص ارث خنثی قانون مدنی در ماده ۹۳۹ مقرر داشته است:" در تمام موارد مذکوره در این مبحث و دو مبحث قبل اگر وارث خنثی بوده و از جمله وارثی باشد که ذکور آنها دو برابر اناث می برند سهم الارث او به طریق ذیل معین پی شود: اگر علائم رجولیت غالب باشد سهم الارث یک پسر از طبقه خود و اگر علائم اناثیت غلبه داشته باشد سهم الارث یک دختر از طبقه خود را می برد و اگر هیچ یک از علائم غالب نباشد، نصف مجموع سهم الارث یک پسر و یک دختر را از طبقه خود را خواهد برد." در خصوص ارث شخص فاقد علامت جنسی قانون مدنی ما سکوت نموده است و حکمی ندارد ولی به نظر شادروان دکتر مهدی شهیدی در صورت امکان تعیین جنسیت باید مطابق همین تشخیص عمل گردد در غیر اینصورت نظر مشهور بر این است که جنس این شخص با قرعه تعیین شود. در مجموع دادگاه حقوقی در خصوص افراد خنثی و همچنین اقراد فاقد علامت جنسی بایستی فرد را به پزشکی قانونی معرفی و نظر کارشناسی پزشکی قانونی را اخذ کند و براساس آن رای صادر نماید.این یکی از مواردی است که دادگاه حقوقی از نظر پزشکی قانونی استفاده می کند و این ذهنیت که استفاده از پزشکی قانونی برای دادگاه کیفری است نه حقوقی،ذهنیت مردود است.

قانون مدنی در خصوص انسان دوسر نیز ساکت است ولی این بار نیز دکتر شهیدی در کتاب خود بیان داشته اند که چنانچه این انسان یک شخص محسوب شود یک ارث می برد و اگر دو شخص محسوب شود دو ارث می برد، برای تشخص دادن هم نظر دادند که بیدارشدن همزمان انسان دوسر پس از خواب،نشانه وحدت شخصیت و بیدار شدن یکی پیش از دیگری نشانه تعدد شخصیت این موجود دانسته شده است. علت سکوت قانون نادر بود پدیده های فوق الذکر است لیکن در عمل موارد اندکی مشاهده شده است فلذا بهتر است این موارد نیز در قانون تعیین تکلیف شوند.

منابع:شهیدی،مهدی،حقوق مدنی ۸،ارث،چاپ ششم،انتشارات مجدد،سال ۱۳۸۵.

عبدالحکیم دیدار عضو مرکز وکلا استان گلستان-حوزه قضایی گرگان.