مزاحمت ملکی

(مزاحمت ملکی)

گرچه شاید افراد و ساکنین ساختمان های مسکونی و یا حتی تجاری از جرایمی مانند مزاحمت ملکی اطلاع نداشته باشند و یا اگر حتی از آنان حقی سلب و یا به نوعی حقوقشان تضعیف گردد،گمان می کنند نمی توانند از قوانینی برای مطالبه این حقوق استفاده کنند و یا حتی به خاطر سلب آسایش در برابر افراد خاطی مدعی شوند !
جرایم ملکی از آن دسته از جرایمی هستند که مرتبط به مالکیت املاک و مستغلات اند اما مزاحمت ملکی به آن معنی است که شخصی که مالک یک ملک است به جهت استفاده از ملک خود با مشکل روبرو شود .
این مشکل می تواند هم تصرف ملک باشد و یا حتی از دیدگاه قانون هرگونه فعالیتی که در تضاد با قانون و حقوق افراد باشد، که باتوجه به مواد قانونی مرتبط شخص خاطی مجرم و مجازات از طرف قانون برای وی تعیین می شود .
اما از آنجا که با گسترش شهر ها ،بیشتر افراد در آپارتمان های کوچک و بزرگ زندگی می کنند ،آپارتمان هاو ساکنین آنها نیز از این قاعده مستثنی نیستند ،و احترام به حقوق دیگران از جمله مسائلی است که در تمام عرصه های مختلف زندگی باید بر آن توجه ویژه ای را داشت .
دعاوی مزاحمت ملکی که در تصرف اموال غیر منقول رخ می دهد ،در صلاحیت دادگاه محل وقوع مزاحمت می باشد .
در هرکدام از اموالی که هریک از افراد برای خود دارند و مالک آن محسوب می گردند حد قانونی دارند که در صورت تعرض به این حد قانونی توسط دیگر افراد ،مالک یا مالکین اموال و املاک می توانند ادعای ضرر و زیان و یا حتی مطالبه خسارتی را که به آنان تحمیل شده است را داشته باشند.
مزاحمت ملکی در دو جنبه می تواند مورد رسیدگی و پیگیری قرارگیرد :
_مزاحمت ملکی حقوقی:
درصورتی که مزاحمت ملکی ناخواسته شکل بگیرد و سوءنیت و قصد قبلی در کار نباشد ،مزاحمت ملکی حقوقی نامیده می شود .
_مزاحمت ملکی کیفری:
گاهی اوقات مزاحمت با سوءنیت و برنامه و نیت قبلی انجام می گیرد که به آن مزاحمت ملکی کیفری گفته می شود .
برای اثبات چنین مزاحمتی در دعاوی و محاکم قضایی لازم است خواهان به اثبات موارد زیر بپردازد :
_اثبات سابقه تصرف ملک توسط خواهان :
خواهان باید در دادگاه ثابت کند که قبل از ایجاد مزاحمت توسط خوانده ملک در مالکیت و تصرف وی بوده است .
_اثبات مزاحمت خوانده :
خواهان باید مزاحمت خوانده را به صورت غیر قانونی و بدون رضایت خواهان به اثبات برساند .
_تصرف بدون رضایت خواهان :
خواهان باید مزاحمت و تصرف خوانده را که بدون رضایتش صورت گرفته به اثبات برساند.
اقدام قانونی:
برای آن دسته از دعاوی مزاحمت ملکی که جنبه حقوقی دارند ،دادگاه های عمومی ،صالح به رسیدگی می باشند ،اما برای دعاوی مزاحمت ملکی که جنبه کیفری دارند دادگاه کیفری مرجع رسیدگی به پرونده خواهد بود .
مزاحمت ملکی می تواند از طریق آزار و اذیت دیگر همسایگان ملک به انحاء مختلف و در طرق گوناگونی انجام شود .
گاهی با برگزاری میهمانی های شلوغ و پر سروصدا تا اوقات دیروقت و گاهی با ممانعت از استفاده دیگر ساکنین از حقوق اولیه خود مانند پارک خودرو،ممانعت از عبور و مرور ،ایجاد مزاحمت در رفت و آمد افراد و ساکنین و... باشد .
در حوزه مزاحمت ملکی از موارد مهم قابل طرح در محاکم قضایی همین دعوای ممانعت از حق است .
چنانچه فردی اجازه استفاده از مال غیرمنقول را از صاحب مال بگیرد ،ممانعت از حق صورت گرفته است .
در این حالت مالک می تواند طرح دعوا کند .
به نوعی که به ملک فرد هیچ گونه تعرضی صورت نگرفته است اما در عین حال مالک از دسترسی و استفاده از ملک خود منع شده است .
در آپارتمان ها و ساختمان هایی که مشترکات بیشتری دارند این دعاوی بیشتر دیده می شود .
پارکینگ هایی که مرز بندی مشخص و درستی ندارند ،مثال بارز دعاوی ممانعت از حق به شمار می روند .چنین مسائلی می تواند به صورت عمدی و یا غیر عمد مالک را از حق خود محروم کند .
اثبات مزاحمت ملکی می تواند هم در دادگاه های حقوقی و هم در دادگاه های کیفری صورت بپذیرد.
در بیان آخر و در بیانی صریح ،در رابطه با جرم ممانعت از حق در ملک مشاع ،می توان چنین گفت این جرم زمانی رخ می دهد که شخصی استفاده از ملک مشاع را حق خود بداند و دیگران را از آن منع کند .
که این موضوع در ماده ۱۵۹ قانون آئین دادرسی مدنی نیز به وضوح دیده می شود و می توان برای پیگیری این موضوع به قانون فوق اشاره داشت .

ایمان مشایخی فر
کارشناس و مشاور حقوقی