مروری بر عوارض ناشی از تروماهای جنگی و تدابیر درمانی و مراقبت های مورد نیاز

مقدمه و هدف: تروما اختلالی چند سیستمى است که در اثر از دست دادن مکانیسم هاى هموستاتیک طبیعى ایجاد شده و بیمار را در وضعیتی غیر طبیعى قرار می دهد. درد، از دست دادن خون، جابجایى (شیفت) مایعات و سپسیس، همگى از اجزاى غیر طبیعى تروما هستند. ایجاد تروماى جسمى یا آسیب بدنى نه تنها سبب حذف کارکنان کارآمد، کاهش بازدهى کار آنان، زیان هاى اقتصادى و اجتماعى مى گردد. بلکه به عنوان شایع ترین علت مرگ ومیر افراد جوان زیر 45 سال نیز شناخته شده که در بین عوامل ایجاد کننده مرگ و میر در جهان داراى مقام سوم مى باشد.با توجه به موقعیت منطقه اى کشورمان و احتمال وقوع جنگ و درگیرى و همچنین اهمیت مداخلات درمانى و پرستارى در صدمات و تروماهاى نافذ در بین کارکنان نظامى که ناشى از انفجار تجهیزات جنگى مانند اسلحه هاى گرم، مین، خمپاره و سایر ادوات نظامى مى باشد، یک مطالعه مرورى تحت عنوان مراقبت پرستاری از بیماران ترومایی در بیمارستان هاى نظامى انجام گردید. بر اساس گزارشات موجود بین سال هاى 1998 تا 2001 ، تعداد 166/124 نفر به دلیل تروما در 50 بیمارستان نظامى بسترى گردیده اند. یافته هاى مطالعات بر روى مجروحین در طى جنگ افغانستان در سال 2006 مشخص نمود که بیشترین جراحت مربوط به اصابت گلوله بوده و 43/2% آنان در اتاق عمل تحت جراحى قطع عضو قرار گرفته بودند و میزان مرگ و میر آنها 8% گزارش شده است. مطالعه بر روى اثر بخشى سیستم هاى مراقبتى تروما نشان داد که میزان مرگ و میر بیماران ترومایى پس از تثبیت این سیستم تقلیل یافته است و مشخص گردید بین شدت آسیب، سن افراد، و مدت زمان بستری در بخش ICU و بیمارستان و نوع تروما با میزان مرگ و میر بیماران ترومایى ارتباط معنى دارى وجود دارد. همچنین شدت کشندگى تروما براساس آسیب هاى وارده به سر و سیستم اعصاب مرکزى، سوختگى و آسیب هاى شریانى مشخص مى گردد که مراقبت پرستاری ویژه اى را مى طلبند. نتیجه گیرى: از آنجایى که رکن اصلى حفظ توان رزمى نیروهاى مسلح، سلامتى جسم و روان آنان است توجه اساسى به مبانى پیشگیرى، نگهدارى و ارتقای سلامتى از اولویت هاى اساسى در برنامه ریزى بهداشت درمان نیروهاى مسلح مى باشد. از طرف دیگر به دلیل اهمیت توجه به مصدومین ترومایى ارایه بهترین و صحی حترین خدمات در کوتاه ترین زمان از لحظه بروز حادثه تا بازگشت مصدوم به فعالیت هاى اجتماعى، هدف اصلى طراحى سیستم مراقبت از بیماران ترومایى مى باشد که پیشنهاد مى گردداین سیستم در بیمارستانهای نظامی مورد استفاده قرار گرفته و اثر بخشی و کارآیی آن نیز پیگیری و نظارت لازم اعمال گردد.

Keywords:

تروما , بیمارستان نظامی , مراقبت پرستاری