بررسی و تحلیل ساختاری و مفهومی تصاویر مجازی چهار قصیده از خاقانی شروانی

خاقانی شروانی، از شاعران شیوه ساز و نوپرداز ادبیات فارسی است. از نکات پژوهش پذیر و شایسته ی تفکر آثار او ، تصاویر شعری یا به بیانی دیگر، تصاویر مجازی برساخته ی اوست؛ چنانکه از پایه های شکل گیری سبک خاقانی، همین تصویرسازی های ارزشمند اوست که بررسی هرچه بیشتر آنها، ویژگی های نویافته تری از شعر او را برما آشکار می سازد. تصویرپردازی در ادبیات، به آفرینش تصاویر خیالی با استفاده از توانایی های خیال آفرین زبان و ذهن آدمی اطلاق میشود که منجر به نقش بستن تصویری در خیال مخاطب میشود. منظور از تصویر مجازی در سخن، تصویری است از شباهتی اغراق آمیز یا جلوهای غیر حقیقی که برپایه ی دلالت زبانی در ذهن انسان تداعی میشود. دو راه مهم رسیدن به تصاویر مجازی، ترفندهای تشبیه و استعاره اند. ما در این پژوهش، تشبیهات و استعارات چهار قصیده از خاقانی را از دید ساختاری و مفهومی برسیده ایم و نتایج آن را نخست بصورت جزیی نگرانه، پس ازهر قصیده آورده ایم، سپس بصورت کلی در پایان ذکر کرده ایم تا در راه آشنایی بیش از پیش با ارزشهای ادبی و هنری اشعار خاقانی گامی برداریم.

Keywords:

خاقانی شروانی , قصیده , تشبیه , استعاره , تصاویر مجازی