بررسی تخلیه سیلاب 50 ساله سرریز سد آغ چای و تاثیرات آن بر فعالیت های پایاب سد

زمانی که سیلابی در بالادست سده ا به وقوع می پیوندد، جریان سیلابی از روی سرریز آنها تخلیه شده و فعالیت ها وسکونت گاهه ای پایین دست سد را تحت تاثیر قرار داده و خسارت های جانی و مالی قابل توجهی بر محدوده وارد نماید. لذا این مطالعات و پهنه بندی سیلاب، جهت مدیریت بحران و آمادگی برای شرایط اضطراری در پایین دست سدها ضروری می باشد. برای این منظور ابتدا بخشی از لایه های مختلف اطلاعات با کمک نرم افزارهای Google Earth و Global Mapper استخراج و آماده سازی می شوند. سپس این اطلاعات را وارد محیط نرم افزار HEC-RAS کرده و با تعیین ضریب زبری و شبکه بندی محدوده ی مورد مطالعه و وارد کردن هیدروگراف سیلاب 50 ساله و تعیین شرایط مرزی محدوده، شبیه سازی انجام شده و در نهایت به کمک نرم افزار Qgis نقشه های عمق، سرعت، پهنه سیلاب و شاخص مخاطره تهیه شده است. نتایج حاصل نشان می دهد در صورت سرریز سد آغ چای با سیلاب 50 ساله، 16 مورد از 27 سکونت گاه پایین دست سد در محدوده ی امن قرار گرفته اند و خطر سیلاب آنها را تهدید نمی کند. 11 سکونت گاه بسته به موقعیت خود در پهنه بندی های انجام شده در بخشی از پهنه های خطر قرار گرفته اند بخشی از مرکز شهرستان وکاربری های مهم آن نیز در پهنه ی خطر قرار دارند. همچنین از 3 جاده مواصلاتی مهم 10 مورد پل و 3 اثر تاریخی مهم فقط قلعه اروراتور بسطام در پهنه ی امن قرار دارد. علاوه بر این، زمان رسیدن سیلاب، میزان سرعت، عمق و نوع پهنه ی خطر و برای تک تک عو ارض استخراج شده است .

Keywords:

سد آغ چای , سیلاب , شبیه سازی عددی , شاخص مخاطره